Jak człowiek oswoił psa?
Czas czytania: 4 min
Domestykacja
czyli udomowienie jest długim, ewolucyjnym procesem trwającym tysiące lat. Czynniki naturalne jak i bezpośrednie działania człowieka mając wpływ na dzikie gatunki pomagają kształtować zmiany zarówno w behawiorze jak i w ekstreierze. Dobór hodowlany sprawia, że w kolejnych pokoleniach pojawiają się osobniki o cechach preferowanych przez człowieka.
Pierwotnie uważano, że współczesne psy pochodzą od dwóch grup euroazjatyckich wilków, od których oddzieliły się około 125 tysięcy lat temu, a osobny gatunek ostatecznie wytworzyły 15-40 tysięcy lat temu. Badania genetyczne z 2017 roku wykazały że wszystkie współczesne psy pochodzą od jednej grupy wilków które udomowiono około 30 tysięcy lat temu.
Najstarsze szczątki psów znalezione na terenie Belgii ocenia się na około 31 tysięcy lat. Analiza izotopów pozostałych szczątków pozwala przypuszczać, że pierwsze udomowione psy wyglądem przypominały współczesne syberyjskie husky ale były od nich większe.
Proces oswajania
psa przez człowieka rozpoczął się tysiące lat temu i był procesem stopniowym. Wyróżniane są cztery fazy procesu domestykacja:
faza pierwsza – symbiozy, obydwie strony wilk i człowiek czerpią korzyści z koegzystencji. Wilki dostawały resztki pozostawione przez ludzi, ludzie korzystają z czujności wilków a także zauważają, że wilki mogą być pomocne w czasie polowania
faza druga – zacieśnianie więzi wilka z człowiekiem, ludzie zaczynają odcinać oswojone już osobniki od kontaktu z dzikimi
faza trzecia – świadomy dobór hodowlany ze względu na potrzeby człowieka (wybieranie osobników sprawdzających się przy polowaniach, zaganianiu zwierzęta itd)
faza czwarta – hodowla ze względu na wygląd psów
Pierwotni przodkowie psa, czyli wilki, zaczęły przybliżać się do ludzkich osiedli w poszukiwaniu jedzenia. Te osobniki, które były bardziej skłonne do kontaktu z ludźmi i miały mniejszy lęk przed nimi, miały większe szanse na przeżycie i rozmnażanie. W ten sposób powstawały coraz bardziej przyjazne i posłuszne psy, które z czasem zaczęto hodować do różnych celów, takich jak polowanie, stróżowanie czy towarzystwo. Istnieją dwie najbardziej prawdopodobne ścieżki udomowienia. Pierwszą z nich jest teoria o wyłapywaniu przez człowieka dzikich młodych wilka i odchowywanie ich w ludzkich osadach. Dzięki temu oswojone wilki same chciały by przebywać w pobliżu człowieka i odchowywać u jego boku koleje coraz łagodniejsze pokolenia. Druga teoria sugeruje, że wilki same zaczęły żyć coraz bliżej ludzkich osad, zaakceptowały ludzką dominację i podążały za człowiekiem w celu zdobycia pożywienia Naukowcy nadal spierają się o to który ze scenariuszy mógł wydarzyć się jako pierwszy
Mimo, że zachowania psów są bardzo zbliżone do behawioru wilków to podczas procesu domestykacji pojawiło się kilka ważnych zmian. W czasie udomowienia wilk utracił instynktowny lęk przed człowiekiem. Dzięki otoczeniu opieką przez człowieka wilki zyskały ochronę przed większymi zwierzętami a także lepsze, bezpieczniejsze warunki do rozrodu.
Udomowienie wilka przez człowieka mogło być możliwe dzięki podobieństwo mnie trybie życia obydwu gatunków. Zarówno wilki jak i ludzie żyły w stadach, polowały w dobrze zorganizowanych grupach.
W ciągu ostatnich kilku tysięcy lat psy zaczęły być hodowane do różnych celów, takich jak polowanie, stróżowanie, pomoc w pracach rolniczych, sporty i wystawy. Dzięki tej selekcji i hodowli powstało wiele ras psów, które mają różne cechy charakteru, budowę ciała i umiejętności. Dziś psy są jednym z najlepiej udomowionych zwierząt na świecie i ich relacje z ludźmi są bardzo złożone.
Wybrane dla Ciebie
Chwiejnym krokiem przez świat, czyli o kotach kiwaczkach
Pozornie określenie to brzmi dość sympatycznie, jednak wiąże się z zaburzeniem neurologicznym, jakim jest hipoplazja móżdżku. Co jest przyczyną tego zaburzenia? Czy da się to leczyć? Tego dowiesz się czytając poniższy artykuł.
czytaj
Badania krwi u królików. Czy są konieczne?
Króliki stają się coraz częstszymi bywalcami naszych domów. Czy odpowiedzialny opiekun powinien badać maluchom krew? A jeśli tak, to jak często?
czytaj
Recepta na psią długowieczność od firmy Loyal*
Każdy psi opiekun zmaga się z trudnościami związanymi ze starzeniem ich ukochanego podopiecznego. Co, jeśli moglibyśmy wydłużyć ich życie i znacznie opóźnić nadejście tego smutnego momentu?
czytaj
Na czym polega praca przewodnika psa służbowego w polskiej Policji? Rozmowa z sierżantem sztabowym Przemysławem Kubiakiem z Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Bydgoszczy (podcast, zdjęcia)
Tego jeszcze u nas nie było! Mamy dla Was wyjątkowy odcinek Pets World Podcast. Tym razem porozmawialiśmy z sierżantem sztabowym Przemysławem Kubiakiem z Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Bydgoszczy, który na co dzień pracuje z 4-letnim owczarkiem belgijskim o imieniu „Palnik”.
czytaj
