Zatrucie paracetamolem u psów i kotów

Paracetamol to najpopularniejszy i najczęściej stosowany lek przeciwbólowy ludzi, dostępny bez recepty i przede wszystkim bardzo powszechny. Niestety ta powszechność powoduje, że wielu właścicieli decyduje się na podawanie dostępnych leków przeciwbólowych bez konsultacji z lekarzem weterynarii. Takie działania, czasami być może nieświadome, wynikające z chęci pomocy zwierzęciu i ulżeniu w bólu, są bardzo ryzykowne, ponieważ często prowadzą do zatruć. Podawanie leków, które są dostępne bez recepty są czwartą pod względem częstości występowania przyczyną zatruć u małych zwierząt towarzyszących.
AUTOR: Adrianna Iwan

Czas czytania: 3 min

Dlaczego w ogóle dochodzi do zatrucia?

Paracetamol jest metabolizowany w wątrobie. Większość przyjętej dawki wiąże się z kwasem glukuronowym, mniejsza część z aktywnym kwasem siarkowym, a najmniejsza z glutationem. Jednak niewielka część dawki metabolizowana jest jeszcze na szlaku enzymatycznym cytochromu P-450 i w wyniku tego wytwarzany jest wysoce reaktywny oraz toksyczny metabolit NAPQI (dokładnie N-acetylo-para-benzochinonoimina). Toksyczne działanie tego metabolitu w organizmie jest ograniczane przez sprzężenie z glutationem. Glutation jest antyoksydantem i neutralizuje wolne rodniki w wątrobie, ochrania komórki przed uszkodzeniem.

Objawy zatrucia są wynikiem wyczerpania rezerw glutationu w tkankach. Jego niedobór powoduje gromadzenie się toksycznego NAPQI, to właśnie wtedy paracetamol staje się toksyczny. Koty są w tej sytuacji gatunkiem zwierząt najbardziej narażonym na zatrucie, ponieważ enzym odpowiadający za sprzęganie z kwasem glukuronowym charakteryzuje się u nich bardzo niską aktywnością. W tej sytuacji powstające metabolity w większości (90%) są sprzęgane z aktywnym kwasem siarkowym, a jeśli brakuje substratów do sprzęgania to rozpoczyna się 3 droga, w której powstaje wspomniany wyżej NAPQI, który ma właściwości hepatotoksyczne. U kotów dawka powyżej 50 mg/ kg masy ciała powoduje już widoczne kliniczne objawy zatrucia.

A pies?

Dla psów dawka powyżej 100 mg/kg masy ciała może powodować kliniczne objawy zatrucia. Wyższe dawki prowadzą do ciężkiego uszkodzenia wątroby. Tak naprawdę u niektórych zwierząt, szczególnie młodych i starszych dawka już 10 mg/kg masy ciała może doprowadzić do zatrucia, a nawet śmierci.

Jedna tabletka zawiera 500 mg paracetamolu. Dla ludzi wydaje się to mało, ale dla średniej wielkości kota taka dawka może być śmiertelna. Koty są gatunkiem szczególnie narażonym na zatrucia paracetamolem.

Jakie są objawy zatrucia?

Kliniczne objawy zatrucia z reguły są widoczne w ciągu 4 godzin od przyjęcia leku. W ciągu 14 godzin od przyjęcia paracetamolu można zauważyć następujące objawy: przyspieszenie oddechu, duszność, tachykardię (zaburzenie rytmu pracy serca, częstoskurcz), sinica. Mogą wystąpić także wymioty, bladość błon śluzowych, hipotermia, ślinotok, oczopląs, letarg, ataksja, rozszerzone źrenice nie wykazujące aktywności. U kotów w związku z możliwym uszkodzeniem układu sercowo- naczyniowego może występować także obrzęk przednich kończyn i pyszczka. Objawy są zależne od stopnia methemoglobinemii (jest to utleniona hemoglobina, która nie jest zdolna do wiązania i przenoszenia tlenu).

Zapytaj lekarza!

Właściciele zwierząt, którzy decydują się na podawanie paracetamolu bez konsultacji z lekarzem, narażają swojego kota lub psa na zatrucie, które w najgorszym wypadku może skończyć się śmiercią. Dlatego należy uświadamiać właścicieli zwierząt, że nie wolno podawać ludzkich leków zwierzętom. Nie ma wskazań do podawania paracetamolu psom, a tym bardziej kotom, które są bardzo wrażliwe na ten lek. Może on być niebezpieczny nawet w małych ilościach. Leki nie powinny również znajdować się w zasięgu wzroku zwierząt, które z ciekawości być może będą próbowały ich spróbować. Jeśli jednak dojdzie do takiej sytuacji, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem weterynarii i oznajmić, jaki lek zwierzę spożyło. Im szybciej zostanie wdrożone leczenie tym lepiej dla zwierzęcia.

Poczytaj także jak wzmocnić odporność u Twojego pupila!

Wybrane dla Ciebie

Najbardziej inteligentne zwierzęta świata – ranking i przykłady

Inteligencja w królestwie zwierząt manifestuje się na wiele poziomów. To fascynujący temat, który od lat budzi zainteresowanie naukowców. Czym jest inteligencja?

czytaj

Ślimaki – czy są niebezpieczne dla psów i kotów?

Ślimak sam w sobie nie jest trujący lub toksyczny dla psów i kotów. Może przenosić jednak pasożyty niebezpieczne dla tych zwierząt. Ponadto jeśli ślimak zjadł swoją ostatnią „kolację”, w postaci granulek zawierających metaldehyd – może stać się śmiertelnie niebezpieczny dla pupili.

czytaj

Jak założyć hotelik dla psów? Katarzyna Pokora – magister inż. zootechnik, zoopsycholog i hodowca (podcast, zdjęcia)

Na czym polega prowadzenie hoteliku dla zwierząt? Jakie są największe wyzwania takiej działalności? Posłuchaj rozmowy z Katarzyną Pokorą – mgr inż. zootechnikiem, zoopsychologiem, hodowcą, wykładowcą i właścicielką hoteliku dla psów. Dobrego odbioru!

czytaj

Czy zwierzęta czerpią przyjemność z jedzenia?

Jedzenie to podstawowa potrzeba każdego żywego organizmu. Jednak czy zwierzęta czerpią z niego przyjemność, tak jak ludzie? To pytanie zadawane jest przez wielu właścicieli zwierząt oraz naukowców.

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz