Jak człowiek oswoił psa?
Czas czytania: 4 min
Domestykacja
czyli udomowienie jest długim, ewolucyjnym procesem trwającym tysiące lat. Czynniki naturalne jak i bezpośrednie działania człowieka mając wpływ na dzikie gatunki pomagają kształtować zmiany zarówno w behawiorze jak i w ekstreierze. Dobór hodowlany sprawia, że w kolejnych pokoleniach pojawiają się osobniki o cechach preferowanych przez człowieka.
Pierwotnie uważano, że współczesne psy pochodzą od dwóch grup euroazjatyckich wilków, od których oddzieliły się około 125 tysięcy lat temu, a osobny gatunek ostatecznie wytworzyły 15-40 tysięcy lat temu. Badania genetyczne z 2017 roku wykazały że wszystkie współczesne psy pochodzą od jednej grupy wilków które udomowiono około 30 tysięcy lat temu.
Najstarsze szczątki psów znalezione na terenie Belgii ocenia się na około 31 tysięcy lat. Analiza izotopów pozostałych szczątków pozwala przypuszczać, że pierwsze udomowione psy wyglądem przypominały współczesne syberyjskie husky ale były od nich większe.
Proces oswajania
psa przez człowieka rozpoczął się tysiące lat temu i był procesem stopniowym. Wyróżniane są cztery fazy procesu domestykacja:
faza pierwsza – symbiozy, obydwie strony wilk i człowiek czerpią korzyści z koegzystencji. Wilki dostawały resztki pozostawione przez ludzi, ludzie korzystają z czujności wilków a także zauważają, że wilki mogą być pomocne w czasie polowania
faza druga – zacieśnianie więzi wilka z człowiekiem, ludzie zaczynają odcinać oswojone już osobniki od kontaktu z dzikimi
faza trzecia – świadomy dobór hodowlany ze względu na potrzeby człowieka (wybieranie osobników sprawdzających się przy polowaniach, zaganianiu zwierzęta itd)
faza czwarta – hodowla ze względu na wygląd psów
Pierwotni przodkowie psa, czyli wilki, zaczęły przybliżać się do ludzkich osiedli w poszukiwaniu jedzenia. Te osobniki, które były bardziej skłonne do kontaktu z ludźmi i miały mniejszy lęk przed nimi, miały większe szanse na przeżycie i rozmnażanie. W ten sposób powstawały coraz bardziej przyjazne i posłuszne psy, które z czasem zaczęto hodować do różnych celów, takich jak polowanie, stróżowanie czy towarzystwo. Istnieją dwie najbardziej prawdopodobne ścieżki udomowienia. Pierwszą z nich jest teoria o wyłapywaniu przez człowieka dzikich młodych wilka i odchowywanie ich w ludzkich osadach. Dzięki temu oswojone wilki same chciały by przebywać w pobliżu człowieka i odchowywać u jego boku koleje coraz łagodniejsze pokolenia. Druga teoria sugeruje, że wilki same zaczęły żyć coraz bliżej ludzkich osad, zaakceptowały ludzką dominację i podążały za człowiekiem w celu zdobycia pożywienia Naukowcy nadal spierają się o to który ze scenariuszy mógł wydarzyć się jako pierwszy
Mimo, że zachowania psów są bardzo zbliżone do behawioru wilków to podczas procesu domestykacji pojawiło się kilka ważnych zmian. W czasie udomowienia wilk utracił instynktowny lęk przed człowiekiem. Dzięki otoczeniu opieką przez człowieka wilki zyskały ochronę przed większymi zwierzętami a także lepsze, bezpieczniejsze warunki do rozrodu.
Udomowienie wilka przez człowieka mogło być możliwe dzięki podobieństwo mnie trybie życia obydwu gatunków. Zarówno wilki jak i ludzie żyły w stadach, polowały w dobrze zorganizowanych grupach.
W ciągu ostatnich kilku tysięcy lat psy zaczęły być hodowane do różnych celów, takich jak polowanie, stróżowanie, pomoc w pracach rolniczych, sporty i wystawy. Dzięki tej selekcji i hodowli powstało wiele ras psów, które mają różne cechy charakteru, budowę ciała i umiejętności. Dziś psy są jednym z najlepiej udomowionych zwierząt na świecie i ich relacje z ludźmi są bardzo złożone.
Wybrane dla Ciebie
Jakie ptaki możemy spotkać w polskich miastach? Rozmowa z Karoliną Jamską z Towarzystwa Przyrodniczego „Kawka” (podcast)
Kocham wszystkie zwierzęta i staram się pomagać wszystkim, które tej pomocy potrzebują i które spotkam na swojej drodze – mówi Karolina Jamska, prezeska Towarzystwa Przyrodniczego „Kawka”. Posłuchaj drugiej części rozmowy
z biolożką i przyrodniczką, która była gościnią 19. odcinka Pets World Podcast!
Na czym polega play therapy?
Play therapy to innowacyjna metoda terapeutyczna, która wykorzystuje elementy zabawy oraz sportu w pracy z psami. Stosuje się ją u zwierząt, które wykazują zaburzenia zachowania. Na czym dokładnie polega ta metoda?
czytaj
Kiedy zacząć przygodę z wystawami dla psów?
Wystawy psów to nie tylko okazja do zaprezentowania swojego psa oraz zdobycia prestiżowych nagród. To również sposób na budowanie wspólnej więzi. Kiedy powinniśmy zacząć wystawiać naszego psa?
czytaj
Czy twój pies może być melancholikiem? Psie typy osobowości
Czy w psim charakterze można znaleźć cechy charakteru ludzkiego? Czy psy upodabniają się do swoich właścicieli? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
czytaj
