Ogród przyjazny ptakom – co robić?

W Polsce najwięcej mówi się o ptakach w aspekcie zimowego dokarmiania. Warto to robić, ale trzeba przestrzegać kilku zasad: nie rozpoczynać karmienia zbyt wcześnie, karmić systematycznie aż do wiosny, odpowiednio dobierać pokarm, a w okresie mrozów zadbać także o świeżą wodę. Jednocześnie mniej uwagi poświęca się naturalnemu zaopatrzeniu ogrodu w pokarm, a właśnie tutaj jest duże pole do popisu dla właściciela ogrodu. O co chodzi?

W ogrodzie można uprawiać wiele gatunków, których owoce i nasiona są pokarmem dla ptaków. To m.in. dzika róża, głogi, berberysy, kaliny,  mahonia, rokitnik, kruszyna, czeremcha, jałowiec i bez czarny. Ważnym gatunkiem jest śliwa tarnina – stanowi pokarm dla około dwudziestu gatunków ptaków.  Cennych nasion nierzadko dostarczają także rośliny jednoroczne czy byliny (np. krwawnik, rudbekia, mak, jeżówka purpurowa). Dlatego z wyrywaniem czy cięciem suchych pędów powinno się poczekać do wiosny. Ponadto można wprowadzić gatunki do gniazdowania ptaków, m.in. derenie, lipy, świerki, klony, grab. Kolejny element to montaż budek (najlepiej wybierać typ „Sokołowski”). Budki montuje się w miejscach zacisznych, nie częściej niż co 15-30m. Poszczególne gatunki mają własne preferencje względem wysokości budek. Optymalna wysokość wynosi średnio 4m. Szeregowce, czyli budki zainstalowane blisko siebie, tolerują nieliczne ptaki, np. jerzyki. Warto je wspierać, gdyż są to skuteczni komaro-żercy.

Ważne: Wystające patyczki w budkach lęgowych to aberracja producentów. Ptakom do niczego nie są potrzebne, a ułatwiają drapieżnikom dostanie się do jaj i młodych w gnieździe. Jeśli zakupiona budka jest wyposażona w patyczek, należy go usunąć.

Ogród dla zapylaczy i innych pożytecznych owadów

Najlepszą metodą przyciągnięcia zapylaczy jest uprawa roślin miododajnych. Najcenniejsze grupy to nawozy zielone (np. wyka, gryka, facelia, koniczyna) oraz drzewa i krzewy owocowe (jabłonie, śliwy, malina). Z drzew i krzewów warto ponadto uprawiać lipy, robinię akacjową i klony. Do rekordzistów zalicza się lipę Moltkego, u której wydajność miodowa dochodzi do 600kg/ha (przy 40kg/ha wydajności pyłkowej). Dobrą „stołówką” dla zapylaczy jest łąka kwietnia. W takim miejscu warto zbudować hotel dla dzikich owadów. W stelażu umieszcza się puste łodygi trzcin i bambusa, sterty gałęzi, klocki drewniane z wywierconymi otworami, cegły dziurawki, szyszki i suche liście. Mogą być zasiedlone nie tylko przed zapylacze, ale inne pożyteczne owady, np. złotooki. To niedoceniany gatunek, który żywi się szkodnikami roślin, m.in. mszycami i miodówkami. Przed zimą szuka bezpiecznego schronienia, dlatego często pojawia się w budynkach gospodarczych, na strychach, a nawet w domach. Tymczasem można zapewnić mu zimowe lokum. We wrześniu w ogrodzie wystawia się charakterystyczne, czerwone domki dla złotooków (można je kupić w sklepach online). Przed nadejściem mrozów należy je przenieść do chłodnego pomieszczenia. Do ogrodu budki wystawia się wiosną. Domek może być zasiedlony nawet przez kilkaset owadów. W ogrodzie czasem montuje się specjalne domki dla trzmieli. Owady chętnie zamieszkują też w położonych na ziemi, odwróconych, glinianych donicach.