Skąd się wzięły inne gatunki?

Na początku lat dziewięćdziesiątych pojawiło się kolejne zagrożenie dla żółwia błotnego – wypuszczane przez nieodpowiedzialnych właścicieli egzotyczne gatunki, które potrafiły zaadaptować się do panujących tu warunków i świetnie radzą sobie w naszym klimacie. Wśród nich początkowo prym wiódł żółw czerwonolicy (Trachemys scripta elegans). Młode osobniki, wielkości monety, były bardzo ładne i niedrogie. Świetnie sprzedawały się w sklepach zoologicznych. Tylko w latach 1994-1997 bezpośrednio z USA do polskich sklepów zoologicznych sprowadzono ok. 448 000 (tak – czterysta czterdzieści osiem tysięcy!) młodych gadów. Przedstawiciele tego gatunku są jednak bardzo żarłoczni i w stosunkowo krótkim czasie osiągają pokaźne rozmiary. Część z nich, gdy wyrosła z małych domowych akwariów i zdążyła wcześniej zjeść w nich wszystkie ryby i rośliny, została wypuszczona do najbliższych rzek i jezior gdzie radzi sobie znakomicie nawet podczas mroźnych zim. Po wprowadzeniu prawnych obostrzeń dotyczących importu i posiadania żółwi czerwonolicych, ich miejsce w sklepach zajęły inne gatunki. No i scenariusz się powtórzył.

Obecnie w polskich wodach spotkać można wiele różnych gatunków żółwi. Część z nich znakomicie radzi sobie w naszym środowisku i stanowi poważne zagrożenie dla równowagi ekosystemu. Inne radzą sobie trochę gorzej, ale biorąc pod uwagę postępujące ocieplenie klimatu ich wpływ na środowisko może okazać się równie poważny. Zagrożenie ze strony obcych gatunków to nie tylko konkurencja pokarmowa wobec żółwia błotnego i wypieranie go z naturalnych siedlisk, ale także transfer patogenów (wirusy, bakterie, drożdżaki, pasożyty) obcych rodzimym gatunkom zwierząt (nie tylko gadów lecz również mięczaków, ptaków, płazów, ryb i ssaków!) oraz zaburzenie niezwykle delikatnej równowagi w przyrodzie.

Jakie obce gatunki możemy spotkać w naszych wodach?

Najczęściej są to trzy podgatunki żółwia ozdobnego – czerwonolicy (Trachemys scripta elegans), żółtolicy (Trachemys scripta troostii) i żółtobrzuchy (Trachemys scripta scripta). Możemy także natknąć się na żółwie ostrogrzbiete (Graptemys pseudogeographica), chińskie (Mauremys reevesii), pręgowane (Mauremys sinensis) i kilka innych. Sporadycznie (jak dotąd znane są pojedyncze przypadki obserwacji lub schwytania w Polsce) stanąć można oko w oko z silnym i agresywnym żółwiem jaszczurowatym (Chelydra serpentina). W ostatnich latach w środowisku pojawiło się bardzo dużo żółwi z rodzaju Pseudemys – to gady osiągające nawet 40 cm długości karapaksu i około 5 kg wagi. Handel nimi nie podlega ograniczeniom, a ofertom sprzedaży kilkucentymetrowych maluchów towarzyszy często zapewnienie, że rosną tylko do kilkunastu centymetrów. Kilka obcych gatunków żółwi ujęto w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. (Dz.U. 2011 nr 210 poz. 1260) – na ich przetrzymywanie i wprowadzanie do obrotu wymagane jest stosowne zezwolenie. Należy też pamiętać, że uwalnianie jakichkolwiek obcych gatunków do środowiska przyrodniczego naszego kraju podlega karze wysokiej grzywny. Inwazje biologiczne, oprócz utraty siedlisk, to jedno z największych zagrożeń dla światowej przyrody.

Share on Facebook

Tweet