Kiedy można zabrać kociaka od matki?
Czas czytania: 6 min
Kocia mama
Najważniejszą rolę w życiu kociaka bez zwątpienia odgrywa jego matka, która nie tylko przekazuje odporność wraz z pokarmem i opiekuje się nim, to jest również odpowiedzialna za naukę wszelkich zachowań, które pozwolą kociakowi stać się kotem. Niestety człowiek, jak bardzo by się nie starał, nigdy nie zastąpi w 100% kociej matki w początkowym okresie życia kociaka, chociaż oczywiście jest w stanie go odkarmić i wychować na kota pozbawionego problemów zdrowotnych i behawioralnych wynikających z zastępczej opieki. Potrzebna jest jednak do tego odpowiednia widza i zaangażowanie. Dlatego w sytuacji, gdy kocięta przebywają razem z matką, nie należy zbyt szybko zabrać małego kotka od matki do nowego domu.
Wczesna socjalizacja
Okres pierwszych 3 miesięcy jest kluczowy dla kociąt zarówno pod kątem rozwoju fizycznego, jak i psychicznego. W tym okresie maluch uczy się “jak być kotem”, czyli uczy się jak się zachowywać w relacjach z innymi osobnikami, jak się komunikować, uczy się, czym jest zabawa, bójka i polowanie, a także uczy się radzić sobie ze stresem i frustracją. Niestety braki w tej wczesnej edukacji mają swoje skutki w całym dorosłym życiu kota. W okresie od 4. do 12.–16. tygodnia życia kocięta nabywają podstawy kompetencji społecznych – to bardzo ważny okres i bezcenne nauki. W tym okresie, kocięta dzięki kontaktom z matką i rodzeństwem, bądź innymi kotami zdobywają świadomość siły użycia swoich zębów i to kontakty z innymi kotami wpływają zasadniczo na inhibicję gryzienia, ponieważ wiąże się z powstawaniem tzw. granic bólowych.
Intensywny okres nauki pod opieką kociej matki sprawia, że kociak w wieku 4 miesięcy potrafi już sam o siebie zadbać. Dzieje się tak dlatego, że kotka ma kocięta najczęściej dwa razy do roku i po odchowaniu kociąt zazwyczaj jest już w kolejnej ciąży, a poprzedni miot musi sobie radzić już samodzielnie.
Magiczna granica 12 tygodni
Kocięta, które dorastają z matką i innymi kotami z miotu uczą się szybciej i rozwijają pełniej, niż maluchy w odchowywane przez człowieka. To nie tylko nauka stawiania granic i budowanie świadomości własnej siły związanej z gryzieniem, o której wspomniałam, to także nauka radzenia sobie ze stresem i frustracją. W jaki sposób? Otóż od około 6. do 10. tygodnia życia, kotka zaczyna odstawiać kocięta od pokarmu i to jest moment, w którym kocięta muszą sobie poradzić z narastającą frustracją i stresem z tym związanym.
W okresie do 12 tygodnia życia, kocięta wychowywane przez człowieka, nieznającego zasad rządzących w kocim świecie, sprawia, że są popełniane liczne błędy, których nie da się później cofnąć, a które są częstym źródłem problemów behawioralnych u dorosłych kotów. Jak kociak ma poznać granice gryzienia w zabawie, skoro miał na wszystko pozwalane, bo przecież jak był malutki to teoretycznie nikomu nie był w stanie zrobić krzywdy. Tylko ten kociak kiedyś dorośnie i jeżeli nie nauczy się tych granic w pierwszym okresie swojego życia, to jako dorosły kot będzie robił dokładnie to samo, tylko skutki dla nieodpowiedzialnego opiekuna będą zupełnie inne.
Kociak wychowujący się z matką uczy się bardzo dużo poprzez zabawę, a im więcej interakcji tym lepsze przystosowanie do późniejszego życia. Podczas zabawy to kotka kontroluje jej przebieg i stawia granice.
Socjalizacja z człowiekiem
Kocia grupa rodzinna to jedno, nie zapominajmy jednak o socjalizacji kota z człowiekiem i przyzwyczajaniu do kontaktów z ludźmi, ułatwia to odłączenie i buduje pozytywne skojarzenia. Dla kota człowiek jest groźnym drapieżnikiem, dlatego kocięta muszą być uczone, że nie tylko nie jesteśmy dla nich zagrożeniem, ale wręcz musimy pozytywnie się kojarzyć. Jak to osiągnąć? Poprzez bliskość, ciepło, łagodne mówienie, zapach i oczywiście jedzenie.
Odłączenie od matki
Zgodnie z literaturą i przyjętą praktyką kociaka można bezpiecznie odseparować od grupy rodzinnej w wieku 12 tygodni. Bywają jednak wyjątki, w których ten okres należy wydłużyć. Objawy zbyt wczesnego odłączenia od matki, to m.in:
- lęk separacyjny
- choroba sieroca
- lękliwość
- wycofanie
- problemy z przystosowaniem
Warto wspomnieć, że socjalizacja to proces, który zarówno u ludzi, jak i zwierząt trwa przez całe życie, ponieważ ciągle jesteśmy narażeni na nowe sytuacje i musimy się nauczyć z nimi radzić. Z kociętami jest taki problem, że tzw. socjalizacja pierwotna, która jest kluczowa dla reszty życia, przebiega najsilniej w pierwszych 12 tygodniach, kiedy kocięta powinny przebywać jeszcze pod opieką matki. Wszystko to, czego kociak nauczy się w tym okresie, zostaje z nim na zawsze, dlatego im bardziej wieloelementowa będzie socjalizacja pierwotna, tym lepiej kociak, już jako dorosły kot poradzi sobie w przyszłości.
„Złota dwunastka”
Margaret Hughes opracowała zasady wczesnej socjalizacji szczeniąt, powszechnie znane jaka zasada „Złotej Dwunastki”, choć pierwotnie służyła psom, to idealnie nadaje się także do socjalizacji kociąt. Na czym polega? Zgodnie z tą zasadą kociak powinien poznać do 12 tygodnia życia, 12 różnych rzeczy w 12 kategoriach.
Jakie to mogą być kategorie? Różne osoby, różne podłoża, różne zabawki, różne dźwięki, różne drapaki, różne zabawki, różne miejsca itd.
Oto przykład:
chodzenie po co najmniej 12 różnych powierzchniach – na przykład po parkiecie, dywanie, bruku, betonie, linoleum, trawie, gazetach, folii, kartonie, kamieniach, piasku itp.
Pamiętaj, że nikt nie zastąpi kociakowi grupy rodzinnej, jednak już na etapie pierwotnej socjalizacje ważna jest zarówno komunikacja wewnątrz-, jak i zewnątrzgatunkowa. Niestety braki w zakresie socjalizacyjnym prowadzą do rozwoju takich problemów jak, chociażby: lękliwość, wycofanie, nieufność, brak kompetencji społecznych, czy agresja. Problem zbyt wczesnego oddawania kociąt dotyczy przede wszystkim tzw. dachowców, dlatego jeżeli tylko masz taką możliwość, nie zabieraj kociaka, który przebywa z matką przed 12 tygodniem życia i nie słuchaj argumentów, że już jest duży i sobie poradzi. Gdy masz wątpliwość, w jakim wieku jest kociak, skorzystaj z pomocy lekarza weterynarii. Dodam tylko, że proces odchowywania porzuconych, czy znalezionych miotów to zupełnie inna historia.
Wybrane dla Ciebie
Jak opiekować się królikiem, który widzi na jedno oko?
Opieka nad zwierzęciem cierpiącym z powodu jakiejś niepełnosprawności, zawsze wiąże się z udogodnieniami, jakie właściciel musi mu zapewnić. Jak dbać o królika, który widzi świat jednym okiem?
czytaj
Jak oswoić szczura?
Myślisz o kupnie lub przygarnięciu szczurów? A może zawitały one już w Twoim domu? Kluczowe jest ich prawidłowe oswojenie, aby czuły się bezpiecznie w Twoim towarzystwie i pozwalały brać się na ręce, gdy to konieczne. Podpowiemy Ci, w jaki sposób możesz przyzwyczaić do siebie zarówno młode szczurki, jak i te nieco starsze.
czytaj
W jaki sposób papugi korzystają ze stóp?
Każdy właściciel papug, na pewno co najmniej zauważył, że ptaki te potrafią schwytać jedzenie w łapkę, manipulować nim, rozgryzać. W jakim celu to robią? Aby dostać się pysznej zawartości orzecha, kory czy owocu. Jednak czy zwróciliście uwagę, której łapki używa papuga?
czytaj
Rozmowa z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą z Woof Flyball Team Wrocław
Rekordowe 25 drużyn z 15 klubów. Tak w największym skrócie zapowiada się Wielka WOOFowska, czyli ogólnopolskie zawody flyball w miejscowości Malin pod Wrocławiem. Impreza odbędzie się w dniach 20-21 kwietnia. Przeczytaj rozmowę z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą, trenerkami WOOF Flyball Team.
czytaj
