Sterylizacja czy kastracja u kotów – co wybrać?
Czas czytania: 11 min
Czy kastracja i sterylizacja oznacza to samo?
Zarówno zabieg sterylizacji, jaki i kastracji można przeprowadzić u obu płci, różni je tylko zakres samego zabiegu. Zwyczajowo bardzo często można się spotkać z opinią, że kota się kastruje, a kotkę sterylizuje, należy jednak podkreślić, że są to tylko określenia zwyczajowe. Wyróżniamy dwa rodzaje zabiegów ubezpłodnienia: jeden z nich to sterylizacja, drugi to kastracja.
Sterylizacja to przecięcie lub podwiązanie nasieniowodów u kota i psa oraz jajników u kotki i suki. Zabieg sterylizacji odbywa się bez chirurgicznego usunięcia gonad.
Kastracja to usunięcie jąder i nasieniowodów u kota, czy psa oraz jajników, jajowodów i macicy u kotki, czy suki. Sterylizacja to jedynie pozbawienie zwierzęcia szansy na posiadanie potomstwa, a kastracja to trwałe usunięcie gonad, czyli jąder i nasieniowodów u kocura lub psa oraz jajników, jajowodów i macicy u kotki lub suki. Kastracja to nieodwracalna metoda antykoncepcji.
Co wybrać?
Sterylizacja i kastracja niosą za sobą zupełnie różne konsekwencje, jednak zarówno w jednym, jak i drugim przypadku zwierzę nie będzie mogło posiadać potomstwa. W Polsce zdecydowana większość zabiegów mających na celu pozbawienie zwierząt możliwości posiadania potomstwa to zabiegi kastracji zarówno samic, jak i samców. Niestety potoczne i zamienne nazywanie obu zabiegów powoduje wiele nieporozumień. Zalecam wybór kastracji, jako nieodwracalnej metody antykoncepcji, dzięki niej suka nie będzie mieć cieczek, a kotka uciążliwych ruj, nie będą też mieć ciąż urojonych. Samce zaś, szczególnie kocury nie będą znaczyły terenu moczem. W przypadku używania przez lekarza weterynarii, w trakcie rozmowy sformułowania sterylizacja, poproś o doprecyzowanie, czy na pewno zostaną usunięte gonady.
Sterylizacja
Zwierzęta niezależnie od płci po zabiegu sterylizacji są niezdolne do rozmnażania, jednak ich organy rozrodcze nie zostały usunięte, co jest równoznaczne z tym, że nieprzerwanie produkują hormony płciowe. Poddając zwierzę zabiegowi sterylizacji poza brakiem możliwości rozmnażanie przez takie zwierzę, nie unikniemy zachowań, które często są uznawane za uciążliwe, a których sama sterylizacja nie wyklucza. Co najważniejsze sterylizacja nie uchroni naszego pupila przed groźnymi chorobami, zwierzę po takim zabiegu dalej może zachorować na ropomacicze w przypadku suk i kotek, czy nowotwór jąder w przypadku psów i kocurów.
Sterylizacja:
– kot i pies (zarówno samiec i samica) po tym zabiegu jest bezpłodny,
– zabieg nie chroni przed groźnymi chorobami jak: ropomacicze, nowotwór listwy mlecznej, czy nowotwór jąder w przypadku samców,
– hormony są produkowane w dalszym ciągu, a więc cykl płciowy wygląda tak samo, jakby nie było żadnego zabiegu,
– produkcja hormonów płciowych powoduje, że zwierzę nie traci swoich naturalnych popędów, a więc i jego zachowanie nie ulega zmianom – w dalszym ciągu kotka ma ruje pełne uciążliwego miauczenia, a wychodzący kocur ochotę na długie wędrówki,
– wysterylizowany kocur w dalszym ciągu będzie znaczył teren, a jego mocz nie utraci nieprzyjemnego zapachu.
Kastracja
Najczęstszym zabiegiem stosowanym w celu pozbawienia płodności u zwierząt jest kastracja, czyli zabieg chirurgiczny, który oznacza pozbawienie zwierzęcia możliwości dalszego rozmnażania poprzez usunięcie gonad (jajników lub jąder). U samic najbardziej popularną metodą jest usunięcie jajników wraz z macicą i jajowodami, oraz usunięcie jąder u samców, choć oczywiście, ale nie zawsze się ją stosuje. Warto zapoznać się także z łacińskimi odpowiednikami nazw, które określają jakie narządy są usuwane: Ovariectomia (OVE)- usunięcie jajników, Hysterectomia – usunięcie macicy, Ovariohysterectomia (OVH) – usunięcie jajników wraz z macicą. Należy podkreślić, że kastracja wraz z usunięciem macicy wydaje się najlepszym rozwiązaniem, ponieważ pozwala ograniczyć rozwój wielu niebezpiecznych chorób tego narządu.
Kastracja:
– kastracja to profilaktyka zachorowania na wiele nowotworów: ropomacicze, nowotwory macicy, jajnika, listwy mlecznej, wykluczenie możliwości rozwoju np. stanów zapalnych macicy, u kotek i suk, a w przypadku kocurów i psów, problemów z prostatą, czy nowotworów jąder,
– brak uciążliwych zachowań związanych z rują u kotki i cieczką u suki,
– w przypadku kocurów (o ile zabieg wykonano w odpowiednim czasie) eliminuje się w zdecydowanej większości, uciążliwe znaczenie moczem.
– kastracja kocura może, ale nie musi wpływać pozytywnie na zachowanie agresywne – zwłaszcza wobec innych samców, ma to szczególne znaczenie dla kocurów wychodzących, u których mogą wystąpić zachowania agresywne związane z rozrodem, czy walkami o terytorium,
– w związku z wykluczeniem pewnych chorób kastracja wydłuża życie zwierząt,
– zabieg powoduje spowolnienie metabolizmu, dlatego kastrowane zwierzęta mają predyspozycje do otyłości – jednak sam zabieg jej nie powoduje
– kastracja ma jedną ogromną przewagę nad sterylizacją – ogranicza produkcję hormonów płciowych,
– oczywistą zaletą kastracji jest ograniczenie ilości niechcianych miotów, chociaż to dotyczy również sterylizacji.
Środki farmakologiczne
Istnieje również sterylizacja farmakologiczna, która ma na celu okresowe ograniczenie zdolności rozrodczych samic i samców za pomocą kuracji hormonalnej. Sterylizacja farmakologiczna nie pozbawia kota możliwości posiadania potomstwa, po odstawieniu hormonów wracają jego zdolności do reprodukcji. Niestety kuracja hormonalna nigdy nie jest w pełni bezpieczna, a podawanie hormonów może prowadzić do powikłań zdrowotnych. Na szczęście, obecnie metody z zastosowaniem środków farmakologicznych nie są zalecane, a dzięki zwiększającej się świadomości opiekunów odchodzi się od tego typu praktyk.
Kiedy najlepiej zdecydować się na kastrację?
Medycyna weterynaryjna nieustannie się rozwija, dlatego zmieniają się także zalecenia w tym zakresie. Aktualne dane podają, że kotkę, sukę, kocura i psa można wykastrować w każdym wieku. Jednak, aby kastracja mogła wiązać się z pełną profilaktyką chorób układu rozrodczego (ryzyko zachorowania spada poniżej 1%), zaleca się kastrację kotki, przed pierwszą rują, albo tuż po niej, a w przypadku suki przed pierwszą cieczką lub tuż po niej. Kastracja kocurów i psów przeprowadza się zazwyczaj około 6-8 miesiąca życia. W przypadku psów większe niż u kotów znaczenie ma wielkość i rasa zwierzęcia, ponieważ rasy dużych psów dojrzewają znacznie później niż psy ras małych. Pamiętaj, że to, czy Twój zwierzak może zostać poddany kastracji, każdorazowo ocenia lekarz weterynarii, gdy pod naszą opieką są zwierzęta młode, warto ten temat omówić wcześniej, żeby w odpowiednim terminie zgłosić się na zabieg. Nie zaleca się wykonywania zabiegu podczas rui, czy cieczki, ponieważ wtedy narządy płciowe są mocniej ukrwione, wzrasta więc ryzyko krwotoku.
Kwalifikacja do zabiegu
Zabieg kastracji wykonywany jest w pełnej narkozie, czyli tak zwanym znieczuleniu ogólnym. Z całą pewnością zwierzę poddawane zabiegowi kastracji, musi być zdrowe klinicznie, zaszczepione i odrobaczone. Przed zabiegiem zwierzę powinno zostać zbadane przez lekarza weterynarii, tak aby jak najlepiej dobrać znieczulenie do konkretnego zwierzaka. W przypadku kotek polecam metodę boczną, gdzie rana operacyjna jest bardzo mała, a kotka ma do niej utrudniony dostęp. Jeżeli zwierzak jest zdrowy, przed zabiegiem wykonano niezbędne badania i nie ma innych przeciwwskazań do zabiegu, to kastracja jest zabiegiem bezpiecznym, jednak ostateczną decyzję o dopuszczeniu zwierzęcia do zabiegu podejmuje jednak lekarz weterynarii.
Przygotowanie i rekonwalescencja
Zabieg kastracji powinien być wykonywany na zwierzęciu zdrowym, a pies czy kot nie powinien być bezpośrednio po szczepieniu, czy odrobaczeniu. W związku z narkozą zwierzę powinno być na czczo, a głodówka przed zabiegiem powinna trwać minimum 8 godzin. Głodówka oznacza zakaz wydawania jakichkolwiek posiłków, czy smaczków, dopuszczalna jest niewielka ilość wody. Można spotkać się z zaleceniami 6-godzinnej głodówki u zwierząt młodych, w związku z szybszym metabolizmem, do nawet 12 godzin u zwierząt starszych. Głodówka ma zminimalizować ryzyko wystąpienia zachłystu i innych komplikacji podczas zabiegu. Pamiętajmy, że po zabiegu możemy odebrać jedynie całkowicie wybudzone zwierzę. Jeżeli chodzi o postępowanie po zabiegu, to nie jest ono wymagające dla opiekuna. Najważniejsze, to ochrona rany pooperacyjnej, w tym celu należy zakładać specjalne ubranka, albo kołnierz ochronny. Zazwyczaj jest to niekomfortowe dla zwierzaka, ale ma uchronić ranę przez wylizywanie, bądź rozdrapaniem. Zdarzają się też przypadki, że trzeba zakładać szwy jeszcze raz, dlatego należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii i chronić ranę do czasu jej zagojenia.
Mity o kastracji
Wiedza o psach i kotach nieustannie się rozwija, co roku przybywa badań naukowych, które poszerzają naszą wiedzę i pozwalają na obalanie krążących od dziesięcioleci krzywdzących dla nich opinii.
Kotka musi mieć chociaż jeden miot
Wiele osób, z pewnością słyszało powszechne znane przekonanie, że kotka przynajmniej raz w życiu powinna mieć kocięta, często popierając to argumentem, że będzie to miało negatywne skutki zarówno zdrowotne, jak i behawioralne. Takie twierdzenia nie mają potwierdzenia naukowego i są bardzo krzywdzące, zwłaszcza w kontekście nadmiernej populacji kotów i ogromnej skali bezdomności.
Nie istnieją żadne naukowo-medyczne dowody potwierdzające słuszność tego poglądu. Zwierzęta kierują się głównie instynktem, chcą przedłużyć gatunek, nie odczuwają potrzeby macierzyństwa.
Zwierzę po kastracji jest bardziej podatne na choroby
Tak naprawdę jest wręcz odwrotnie, o czym pisałam wcześniej. Zarówno u samic, jak i samców po zabiegu kastracji zmniejsza się ryzyko zachorowań na nowotwory narządów układu płciowego, u samic rzadziej występują infekcje narządów rodnych i listwy mlecznej. Kastracja eliminuje także ryzyko wystąpienia ciąży urojonej.
Zabieg wpływa także na zachowanie zwierząt, ale są to zazwyczaj zmiany w kierunku pożądanym, może prowadzić do zmniejszenia agresji, ograniczyć zachowania terytorialne (w tym znaczenie terenu) i zapobiec ucieczkom.
Zwierzę po kasacji przytyje
Kastracja powoduje spowolnienie metabolizmu z powodu obniżenia działania hormonów płciowych, czego efektem jest spowolnienie metabolizmu i związane z nim zmniejszone zapotrzebowanie na składniki energetyczne. W związku, z czym możemy mówić o wzroście tendencji do otyłości u zwierząt wykastrowanych. Zatem wadą kastracji jest zwiększone ryzyko otyłości, jednak sama kastracja nie predysponuje kota, czy psa do otyłości w przeciwieństwie do złej diety i braku ruchu.
Dlatego po kastracji trzeba mieć to na uwadze i zwrócić szczególną uwagę na dobrze zbilansowaną dietę, zarówno jakościowo, jak i ilościowo. Aby ocenić, czy dany osobnik ma tendencję do otyłości, warto po zabiegu kastracji ważyć zwierzę co 2-3 tygodnie przez kilka miesięcy i monitorować poziom wagi, aby móc w porę zareagować.
Dodatkowo należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej dawki aktywności fizycznej, która zminimalizuje ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości.
Reasumując zarówno sterylizacja jak i kastracja pozwala osiągnąć bardzo istotny cel – kontrola urodzin kotów, jednak jedynie kastracja pozwoli uchronić kota i psa przed niektórymi chorobami związanymi z układem rozrodczym, których nie da się uniknąć w inny sposób.
Wybrane dla Ciebie
Nie zostawiaj zwierzaka w kwaterze. Zabierz go ze sobą na seans – rozmowa z Patrycją Blindow z kina „Żeglarz” w Jastarni
Jego historia liczy ponad 80 lat. Obecnie jest ostatnim czynnym kinem na Półwyspie Helskim, do którego oprócz ludzi, regularnie wpadają Bodo, Frelka, Wafel, Kokos czy Nadzia. Poznajcie legendarne, studyjne kino „Żeglarz” w Jastarni, czyli kolejne miejsce przyjazne zwierzętom, o którym porozmawialiśmy z jedną z jego opiekunek, Patrycją Blindow.
czytaj
Rozmowa z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą z Woof Flyball Team Wrocław (zdjęcia)
Rekordowe 25 drużyn z 15 klubów. Tak w największym skrócie zapowiada się Wielka WOOFowska, czyli ogólnopolskie zawody flyball w miejscowości Malin pod Wrocławiem. Impreza odbędzie się w dniach 20-21 kwietnia. Przeczytaj rozmowę z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą, trenerkami WOOF Flyball Team.
czytaj
Szczeniak w domu. Poradnik odpowiedzialnej rodziny
Zanim szczeniak przekroczy drzwi naszego domu, warto przygotować „listę wyprawkową”. Oczywiście, oczekiwanie na szczeniaka nie jest tym samym co oczekiwanie na dziecko, ale to również przełomowy moment w naszym życiu. Jak się do niego przygotować? Przeczytaj artykuł i sprawdź, o czym nie możesz zapomnieć.
czytaj
Terapeutyczny wpływ zwierząt na dzieci
Oprócz radości zwierzęta mogą nam dać jeszcze więcej. Terapia z udziałem zwierząt znana jest jako zooterapia. Przy terapiach obecne są różne zwierzęta, np. przy pomocy psa to kynoterapia, przy pomocy konia – hipoterapia. W tym artykule opowiem, jak wiele korzyści daje nam kontakt ze zwierzętami i jak bardzo terapeutyczne może być samo przebywanie z nimi.
czytaj
