U psów najczęściej obserwowanymi objawami agresji są: intensywne wpatrywanie się, marszczenie nosa, szczerzenie zębów, warczenie, rzucanie się w stronę bodźca, kłapanie zębami i gryzienie. Często poprzedzone są one innymi, bardziej subtelnymi sygnałami, nie mieszczącymi się w klasyfikacji „zachowań agresywnych”, a będącymi oznakami dyskomfortu lub strachu odczuwanego przez zwierzę, jak np. usztywnienie ciała, stulenie uszu, rozszerzenie źrenic, przybranie niskiej postawy ciała, kulenie się, itp.

Istnieje wiele klasyfikacji zachowań agresywnych u psów. Najczęściej stosowany jest podziału na agresję defensywną i ofensywną, oraz na reaktywną i instrumentalną – wewnątrz których wyróżniamy bardziej szczegółowe jednostki, m.in. agresję: terytorialną, macierzyńską, przekierowaną, związaną z obroną zasobów, spowodowaną bólem, łowczą i spowodowaną strachem.

O agresji ofensywnej mówimy wtedy, kiedy pies czynnie dąży do konfrontacji, z kolei agresja defensywna ma na celu jedynie oddalenie zagrożenia. Agresja reaktywna będzie spowodowana odpowiedzią emocjonalną na bodziec awersyjny, a instrumentalna ma na celu mniej lub bardziej świadome osiągnięcie konkretnego celu, np. uzyskanie czegoś pożądanego lub uniknięcie czegoś niepożądanego.

Z agresją terytorialną mamy do czynienia kiedy pies atakuje lub grozi intruzom na terenie, który uznaje za swój. Pojawia się zwykle kiedy pies kończy okres dojrzewania. Najczęściej pies broniący terytorium przybiera wysoką postawę ciała, ma podniesione uszy i ogon, jeży sierść na grzbiecie, oszczekuje intruza z odległości kilu metrów. Jeśli intruz się oddali – pies może jeszcze przez chwilę prezentować wyżej opisane zachowania, jeśli natomiast intruz pozostanie w miejscu lub ruszy w stronę psa, może on zaatakować. Najczęściej powodem występowania tego rodzaju agresji są uwarunkowania genetyczne i niewystarczająca socjalizacja psa.

O agresji macierzyńskiej mówimy, kiedy karmiąca suka broni swoich młodych, lub gdy suka w ciąży urojonej broni obiektu zastępującego szczenię. Zachowanie to ma podłoże hormonalne. Suka pozostaje przy młodych (lub przedmiocie zastępującym młode) i ostrzega potencjalnego napastnika, najczęściej wpatrując się intensywnie w obiekt, który uznała za zagrożenie i warczy. Jeśli napastnik oddali się, suka nie podejmie ataku. Jeśli pozostanie w miejscu lub będzie się zbliżał – może ona zaatakować.

Jako praktykujący zoopsycholog najczęściej spotykam się z agresją wywołaną strachem. Bodźcem wywołującym strach u psa może być wiele rzeczy – od innego psa, przez zwierzęta innych gatunków i ludzi (obcych, mężczyzn, dzieci, mundurowych, itp.) po przedmioty nieożywione lub konteksty sytuacyjne. Przyczyn tego strachu może być wiele, szczególnie istotne są tutaj uwarunkowania genetyczne, niewłaściwa socjalizacja i trening, oraz doświadczenia danego psa.

Pies odczuwający strach przyjmuje postawę niską, będzie też przejawiał typowe zachowania związane ze stresem, czyli m.in. ziewanie, oblizywanie się, zesztywnienie ciała, spowolnienie ruchów, stulone uszy, ogon wtulony między nogi, szeroko otwarte oczy oraz fizjologiczne objawy stresu, takie jak rozszerzone źrenice, przyspieszony oddech, pocenie się łap, drżenie mięśni, oddawanie moczu i kału, opróżnienie gruczołów około odbytowych, czy pokrycie się łupieżem.

Pies, który się boi pozostawiony w spokoju nie powinien zaatakować, jednak jeśli poczuje się zmuszony do obrony będzie w swoim odczuciu walczył o życie. Taki pies gryzie w sposób niekontrolowany, mocno, wielokrotnie i dotkliwie.

Zachowania agresywne często szybko się generalizują, co oznacza, że z jednego bodźca, który je wywoływał bardzo szybko pies może zacząć reagować na grupę bodźców o pewnych cechach wspólnych. Na przykład pies reagujący agresją na brodatych mężczyzn szybko może zacząć reagować w ten sam sposób na wszystkich mężczyzn, a w następnie na wszystkich ludzi.

Należy pamiętać, że nie wszystkie przypadki mieszczą się w ramach konkretnych definicji, granice między nimi są umowne, a emocje leżące u podstawy danych zachowań psa mogą być różne (czasem wręcz sprzeczne) i się na siebie nakładać. Każdy przypadek psiej agresji należy rozpatrywać indywidualnie i w razie jakichkolwiek wątpliwości poszukać pomocy u specjalisty.