Żółw wodno – lądowy. Podstawy opieki

Żółwie ziemnowodne to atrakcyjne i bardzo ciekawe zwierzęta. Przy odrobinie dobrej woli i poświęconego czasu wielu spośród nich da się zapewnić dobre warunki do życia w naszym najbliższym otoczeniu – w domowym akwaterrarium lub ogrodowym oczku wodnym, zyskując tym samym efektowne miejsce do obserwacji ich zachowań. Trzeba jednak pamiętać, że zakup żółwia oznacza przyjęcie na siebie odpowiedzialności za jego życie i zdrowie na długi czas – większość popularnych gatunków żyć z nami będzie 25 - 40 lat. Do zakupu nie można więc podchodzić pochopnie, pod wpływem emocji czy próśb dziecka. Trzeba się odpowiednio przygotować zdobywając wiedzę niezbędną do prawidłowej opieki i mieć świadomość potrzeb konkretnego gatunku oraz tego, że opieka nad żółwiem bardziej przypomina akwarystykę niż pełne interakcji z człowiekiem towarzystwo psa lub kota.
AUTOR: Bartłomiej Gorzkowski

Czas czytania: 6 min

Wybór gatunku.

Obecnie oferta sklepów zoologicznych i hodowców jest bardzo bogata. Na polskim rynku zoologicznym dostępnych jest przynajmniej kilkanaście gatunków żółwi wiodących wodno – lądowy tryb życia. Mimo, iż na początku wszystkie są małe, to jednak w zależności od gatunku osiągają różne rozmiary – od kilkunastu do nawet sześćdziesięciu centymetrów długości, o czym nie zawsze sprzedawcy informują w uczciwy sposób. Aby uniknąć sytuacji, gdy gad kupiony jako „żółwik miniaturka” okazuje się np. przedstawicielem rodzaju Pseudemys, który może osiągnąć ok. 5 kg wagi i nie każdy podoła temu wyzwaniu pod względem finansowym lub lokalowym, wybór gatunku musi być przemyślany i świadomy.

Warto pamiętać, że różne żółwie mają odmienne wymagania nie tylko pod względem wielkości zbiornika, ale także diety, temperatury, oświetlenia, poziomu wody, etc. Poniższe wskazówki należy traktować jako uniwersalne, jednak przygotowując się do opieki nad zwierzęciem trzeba brać pod uwagę także specyficzne potrzeby danego gatunku. Warto też sprawdzić, czy interesujący nas żółw nie wymaga stosownego zezwolenia na przetrzymywanie, jak np. uznane za inwazyjne Trachemys scripta, Graptemys pseudogeographica, Chrysemys picta i Chelydra serpentina.

Zbiornik.

Najmniejsze żółwie dostępne w kraju, którym da się zapewnić dobre warunki do życia w akwaterrariach o pojemności ok. 100 litrów, to Kinosternon baurii, Sternotherus odoratus Sternotherus minor. Pelomedusa subrufa czy Kinosternon scorpioides wymagają już nieco większych zbiorników. Jeszcze większe, powyżej 200 litrów, to minimum dla Emydura subglobosa, Pelusios castaneus, Graptemys ouachitensis czy Ocadia sinensis. Często spotykane ostatnio Trachemys venusta czy niezwykle popularne w sklepach żółwie z rodzaju Pseudemys (oferowane zazwyczaj pod nazwą „żółw hieroglifowy”) wymagać będą zbiorników o pojemności przekraczającej 400 litrów dla pojedynczego osobnika.

Oczywiście kupując młodego żółwia nie musimy umieszczać go od razu w pojemniku docelowym – akwaterrarium może „rosnąć” wraz z nim. Ważne, by tego nie zaniedbać, bo zbyt mały zbiornik niekorzystnie wpływa na zdrowie i rozwój gada.

Akwaterrarium, czyli zbiornik z częścią wodną i lądową, może być wykonany z różnych materiałów. Najczęściej spotykana jest tradycyjna konstrukcja szklana, ale równie dobrze można zastosować pojemniki z tworzyw sztucznych (nie muszą być przezroczyste) – tak specjalistyczne dedykowane do hodowli żółwi, jak i zaadaptowane np. ze zbiorników przemysłowych, kastr budowlanych itp. To tylko kwestia pomysłowości właściciela i jego poczucia estetyki. Ważne, by sucha część lądowa była odpowiednio duża (wskazane przynajmniej 1/3 powierzchni zbiornika) z łagodnym wejściem. Tu najlepiej sprawdzają się nadbudówki, które nie zabierają gadom miejsca do pływania. Część lądowa nie może być ulokowana zbyt wysoko nad wodą. Poziom wody dobieramy oczywiście względem potrzeb danego gatunku i wielkości żółwia, ale przyjmuje się, że minimalny gwarantujący bezpieczeństwo wynosi 1,5 długości karapaksu. Mniejszy, w przypadku przewrócenia się żółwia na grzbiet, może utrudnić mu powrót do właściwej pozycji.

Pokrywy, tak chętnie stosowane w akwarystyce, w przypadku żółwi mogą być niebezpieczne. Zbyt duża wilgotność powietrza zwiększa bowiem ryzyko wystąpienia groźnych infekcji układu oddechowego. Wyjątkowo ich stosowanie może być zalecone, ale tylko przy młodych osobnikach niektórych gatunków na wyraźne wskazanie hodowcy.

Warto wspomnieć, że niektóre żółwie w okresie od wiosny do jesieni znakomicie czują się w oczku wodnym. Rzecz jasna odpowiednio zbudowanym i zabezpieczonym. Są też takie, które można tak utrzymywać całorocznie. To jednak temat na osobny artykuł.

Podstawowe wyposażenie akwaterrarium.

Grzałka z termostatem. Koniecznie musi być bezpieczna, nietłukąca. W dobrych sklepach zoologicznych można dostać grzałki wykonane z tworzywa lub przepływowe (montowane na rurach filtra zewnętrznego).

Filtr. Najlepiej zewnętrzny z dużą ilością mediów do filtracji biologicznej. Wewnętrzne sprawdzą się praktycznie tylko w małych zbiornikach przy bardzo młodych żółwiach, choć w takim przypadku i tak lepsze będą filtry kaskadowe z uwagi na większą objętość wkładów. Ważne, by wydajność filtra była dobrana jak do trzykrotnie większego akwarium dla ryb – przykładowo trzymając żółwia w zbiorniku o pojemności 200 litrów powinniśmy wybrać filtr przeznaczony do akwarium o pojemności 600 litrów.

Ogrzewanie i oświetlenie części lądowej można zapewnić stosując różne rozwiązania, np. specjalistyczne żarówki grzewcze, promienniki ceramiczne lub panele grzewcze w towarzystwie źródła światła (np. świetlówki), lampy metahalogenowe itp. Źródło promieniowania UVB (odpowiadające za syntezę witaminy D3 i gospodarkę wapniową) nie dla każdego gatunku jest konieczne, jednak warto je stosować.

Opieka

Wbrew temu co twierdzą niektórzy właściciele, żółwie nie budują więzi z człowiekiem. Szybko jednak przyzwyczajają się do jego obecności i zaczynają traktować jak ruchomy dystrybutor jedzenia. Opiekunowie, nie znając gadziego behawioru, czasem błędnie odbierają zachowania swoich zwierząt i przypisują im nieistniejące cechy. Nie ma w tym nic złego, o ile nie szkodzi to pupilom. Natomiast niepotrzebne wyciąganie z wody, puszczanie na spacery po podłodze, przytulanie czy głaskanie, niosą ryzyko dla zdrowia gada i powodują niepotrzebny stres. Odpowiedzialny opiekun winien skupić się na obsłudze zbiornika (higiena, kontrola temperatury, cotygodniowe podmiany 20-30% wody), karmieniu zgodnie z wymogami danego gatunku (u wielu gatunków skład diety zmienia się wraz z wiekiem) i obserwacji swego zwierzaka. Wszelkie niepokojące objawy, jak np. opuchnięte oczy, apatia, brak apetytu (pomijając pierwsze dni w nowym zbiorniku), brak możliwości zanurzenia lub pływanie w pozycji przechylonej na jedną stronę, wysięk z nozdrzy lub pyska, wybroczyny, ropnie lub nieprawidłowy rozwój, powinny skutkować natychmiastową wizytą u lekarza weterynarii specjalizującego się w leczeniu gadów. Warto zawczasu zorientować się gdzie najbliżej naszego miejsca zamieszkania przyjmuje taki fachowiec.  

Ładnie urządzony zbiornik dla żółwia bez wątpienia może być atrakcyjną ozdobą naszego domu lub ogrodu. Pamiętajmy jednak, że priorytetem powinno być  zdrowie i komfort podopiecznego. Aspekty te, przy odrobinie chęci, bez problemu można pogodzić. Najważniejsze, by nie traktować zwierzęcia jak żywej zabawki, tylko istotę której winni jesteśmy szacunek i opiekę.

Wybrane dla Ciebie

Rozmowa z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą z Woof Flyball Team Wrocław (zdjęcia)

Rekordowe 25 drużyn z 15 klubów. Tak w największym skrócie zapowiada się Wielka WOOFowska, czyli ogólnopolskie zawody flyball w miejscowości Malin pod Wrocławiem. Impreza odbędzie się w dniach 20-21 kwietnia. Przeczytaj rozmowę z Jagodą Matejczuk i Agnieszką Giemzą, trenerkami WOOF Flyball Team.

czytaj

Szczeniak w domu. Poradnik odpowiedzialnej rodziny

Zanim szczeniak przekroczy drzwi naszego domu, warto przygotować „listę wyprawkową”. Oczywiście, oczekiwanie na szczeniaka nie jest tym samym co oczekiwanie na dziecko, ale to również przełomowy moment w naszym życiu. Jak się do niego przygotować? Przeczytaj artykuł i sprawdź, o czym nie możesz zapomnieć.

czytaj

Terapeutyczny wpływ zwierząt na dzieci

Oprócz radości zwierzęta mogą nam dać jeszcze więcej. Terapia z udziałem zwierząt znana jest jako zooterapia. Przy terapiach obecne są różne zwierzęta, np. przy pomocy psa to kynoterapia, przy pomocy konia – hipoterapia. W tym artykule opowiem, jak wiele korzyści daje nam kontakt ze zwierzętami i jak bardzo terapeutyczne może być samo przebywanie z nimi.

czytaj

21 ciekawostek ze świata zwierząt

Chomiki prowadzą nocny tryb życia. Oznacza to tyle, że śpią w dzień i budzą się późnym wieczorem. Zabawa z tym pupilem może być trudna, ponieważ prowadzi inny tryb życia niż my.

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz