7 rzeczy, których nie wiedziałeś o koniach

Majestatyczne zwierzęta o cudownych oczach, które podobno odbijają duszę człowieka, inspirowały pisarzy od stuleci. To koń był muzą przy powstania takich magicznych stworzeń jak jednorożce, pegazy czy testrale. Ich niesamowite talenty nie są jednak fikcją literacką, a cudownym darem od matki natury.
AUTOR: Marta Szewczyk

Czas czytania: 7 min

W dodatku to dzięki wierzchowcom rozwinęła się nasza cywilizacja! Od kiedy transport konny umożliwił poruszanie się na większych dystansach, ludzkość rozwinęła i swoje skrzydła. Bez koni zatem nie bylibyśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy. Wydawałoby się, że taka współpraca od stuleci powinna gwarantować, że wiemy o nich wszystko, a jednak co chwilę naukowcy okrywają kolejne niezwykłe umiejętności kopytnych. Co zadziwia najbardziej?

Czy wiedzieliście, że konie widzą niemal wszystko dookoła?

Wierzchowce mają oczy umiejscowione z boku głowy, a nie tak jak ludzie z przodu. Jest to typowa cecha zwierząt uciekających – dzięki temu mogą widzieć niemal wszystko dookoła! W ślepym obszarze znajduje się to co jest bezpośrednio przed nosem, nad grzbietem, za zadem oraz pod brzuchem. Wiecie co to oznacza? Koń nie widzi jeźdźca na sobie! Jak bezgranicznie musi nam zatem ufać, że pozwala na wspólną jazdę! Warto też zwrócić uwagę, że koń widzi lepiej z daleka, a im bliżej przedmiotu na wprost, tym gorzej go widać. Dlatego to właśnie my musimy przejąć stery, a on po prostu ufa, że damy mu dobry sygnał do skoku. Zawsze należy zapoznawać wierzchowce z obydwu stron, chociaż naukowcy odkryli, że sygnał z jednego oka trafia do mózgu i może je rozpoznać drugim okiem, to czasami może czuć się bardziej komfortowy, gdy pokażemy mu dany przedmiot z dwóch stron. A jak to jest z tym widzeniem panoramicznym? Kiedy, obserwujemy konie pasące się na łące, możemy zauważyć, że delikatnie kiwają głową na boki. Ten niewielki ruch zapewnia im widoczność 360 stopni, a każde najmniejsze zagrożenie jest wtedy szybko wyłapywane.

Czy wiedzieliście, że konie są najlepszymi botanikami?

Węch wierzchowca to kolejny niesamowity dar. Jest niezwykle rozwinięty, a połączony ze zmysłem smaku rejestruje każdą zmianę w pokarmie czy źródle wody. Kto próbował podawać koniom lekarstwa ten wie, że nie jest to łatwe zadanie. Jeżeli ruszamy w podróż, to może też mu się nie spodobać nowe źródło wody i odmówi wtedy picia, dlatego bardzo ważne jest, aby go do tego przygotować np. dodając soku jabłkowego. Konie muszą też rozróżniać rośliny trujące od tych jadalnych i znają się na tym lepiej niż niejeden botanik. Wszystko to jest im potrzebne do przeżycia, ponieważ zatrucie pokarmowe może być dla nich śmiertelne. Dlaczego? Ponieważ wierzchowce nie wymiotują! Wszystko co raz trafi do żołądka musi przejść przez cały układ pokarmowy. Dlatego tak ważne jest, aby nie karmić obcych koni bez konsultacji z właścicielem.

Czy wiedzieliście, że ucho konia rusza się we wszystkie strony?

Uszy wierzchowców są kolejnym niezwykłym atrybutem zaraz obok nosa i oka. Często możemy zaobserwować, jak poruszają się w danym kierunku, aby kilkanaście minut później odkryć nadciągające z tamtej strony stado lub pojazd. W dodatku uszy naszych pupili obracają się o 180 stopni i to niezależnie od siebie. Można powiedzieć, że żyją własnym życiem. Wszystko to jest możliwe dzięki niezwykle dużej liczbie mięśni. Konie słyszą pierwsze ziewnięcie w domu o poranku i już pocierają kopytami czekając na śniadanie. Zakres słyszalności koni wynosi 55 Hz – 25 kHz (dla porównania u człowieka jest to 20Hz-20kHz). Koniarze zatem nie poleniuchują rano w łóżku, bo ich pupile od razu będą o tym wiedziały.

Czy wiedzieliście, że konie widzą nocą lepiej niż ludzie?

Nie tylko widzą wszystko dookoła, ale nocą dostrzegają więcej niż my. Dla koni najtrudniejsza jest zmiana oświetlenia np. kiedy wchodzi ze słonecznego padoku do ciemnej stajni. Warto dać mu wtedy kilka minut na oswojenie się ze zmianą i adaptację. Nie musimy się jednak martwić o jazdę nocą, bo wierzchowce widzą dwa razy lepiej od nas. Tak samo w słoneczny dzień. Dlaczego? Konie mają wbudowane okulary przeciwsłoneczne, które mogą znosić silne oświetlenie, podczas gdy my potrzebujemy do tego dodatkowego wsparcia. W dodatku konie mają (zaraz po słoniach) największe oczy wśród ssaków lądowych. Kiedy w nie patrzymy to można się zakochać bez pamięci!

Czy wiedzieliście, że konie chodzą na palcach?

Jak wszyscy wiemy konie nie posiadają palców tak jak my ludzie, tylko stąpają twardo na swoich kopytach. Czym jednak jest kopyto i jak powstało? Ewolucja koniowatych nastąpiła już w paleocenie, kiedy to ich przodek poruszał się na czterech palcach. Z czasem jednak koniowate wyszły z lasów i znalazły swoje miejsce na rozległych pastwiskach. Musiała więc zmienić się ich budowa. Nastąpiła redukcja palców, a było to spowodowane zwiększeniem rozmiarów i wydłużeniem szyi. Od tego czasu przodkowie koni chodzili na…jednym palcu – centralnym – osłoniętym rogowatą osłonką, która ostatecznie zamieniła się w kopyto. Nie tylko jednak niesamowita budowa koni zachwyca jeźdźców i naukowców – to co dzieje się w ich głowie jest równie fascynujące!

Czy wiedzieliście, że konie rozpoznają ludzkie emocje?

Każdy jeździec wie, że przy koniach można nauczyć się pewności siebie. Wierzchowiec będzie współpracował tylko z kimś godnym zaufania, kimś kto poprowadzi je pewnie ku nieznanemu. Jak jednak oceniają one ludzi? Po pierwsze używają swoich zmysłów. Od pierwszej chwili, gdy wchodzimy do stajni widzą nasz chód, czy idziemy pewnym krokiem, czy może raczej powoli i niezdecydowanie? Koń widzi od razu i rozpoznaje naszą postawę i może nawet odmówić wyjścia z boksu, jeżeli uzna, że nie ma co za nami podążać. Po drugie słyszy bicie naszego serca, czy nie jest za szybkie?  Następnie wyczuwa zapach potu, czyli określa poziom stresu, a na koniec czuje napięcie naszych mięśni nawet przez siodło! Trudno zatem jest go oszukać. Naukowcy z Uniwersytetu w Pizie zbadali dodatkowo, że konie rozpoznają emocje, które malują się na naszych twarzach. Widzą złość, radość, smutek i odpowiednio reagują. Warto zatem się więcej przy nich uśmiechać!

Czy wiedzieliście, że konie mają fotograficzną pamięć?

Wierzchowce zapamiętują niemal wszystko. Według naukowców lepszą pamięć mają jedynie słonie. Jeżeli jeździec skarci konia niesłusznie na leśnej ścieżce, to może on sobie skojarzyć to miejsce z bólem i reagować nerwowo za każdym razem, kiedy tam się znajdzie. Takie zachowanie powoduje, że konie są szufladkowane jako zwierzęta nieinteligentne, a jest wręcz odwrotnie: to niezwykła pamięć fotograficzna – o której my możemy jedynie pomarzyć -warunkuje ich zachowanie. W końcu dzikie konie musiały się nauczyć przetrwania, oceny zagrożenia i wyciągania odpowiednich wniosków. Bardzo długo ludzie nie mogli zrozumieć ich sposobu myślenia, głównie dlatego, że bardzo trudno jest zaprojektować eksperymenty naukowe, które pokazywałyby ich umiejętności. Tymczasem coraz częściej otrzymujemy informacje, że konie rozumieją kategorię zbiorów, potrafią podzielić przedmioty ze względu na ich kształt, twardość, a nawet kolor, a badacze mają coraz lepsze pomysły jak je testować. Z drugiej strony jak raz czegoś nauczymy konia, to będzie to pamiętał nawet po latach.

Konie to niezwykłe zwierzęta, które zadziwiają nas zarówno swoją delikatnością jak i siłą. Ich zmysły są rozwinięte i działają czasami w niezrozumiały dla nas sposób, nic więc dziwnego, że inspirują artystów, którzy przypisują im właściwości magiczne.  Coraz więcej badań naukowych potwierdza również ich inteligencję i umożliwia nam zrozumienie tych niezwykłych zwierząt. Rychło w czas, bo przecież one już dawno zrozumiały nas.  

Wybrane dla Ciebie

Jakie zwierzęta są najczęściej wybierane na domowe pupile?

Na świecie żyje obecnie nawet ponad miliard zwierząt towarzyszących. Częściej, do ich opisu, posługujemy się angielską nazwą pets, a to jakie gatunki dominują pod względem liczebności w tej grupie, zależy od miejsca na świecie.

czytaj

Podstawy opieki nad królikiem. Co musisz wiedzieć przed adopcją?

Króliki coraz częściej są wybierane jako domowi towarzysze. Co powinieneś wiedzieć, zanim zaprosisz uszaka pod swój dach?

czytaj

Psy i ich właściciele. Czy upodobniają się do siebie nawzajem?

Czy to prawda, że psy są podobne do swoich właścicieli zarówno pod względem charakteru, jak i cech wyglądu? Tę teorię, która wydaje się zwykłym stereotypem lub rozpowszechnianym dla żartu mitem, potwierdziły badania naukowe, a dowody na jej prawdziwość przedstawiają również behawioryści oraz psychologowie.

czytaj

Leczenie żółwi

Nie płaczą, nie wyją, nie wydają dźwięków… Skąd możemy wiedzieć, co dolega żółwiom? I na co się je leczy?

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz