Zatrucie paracetamolem u psów i kotów

Paracetamol to najpopularniejszy i najczęściej stosowany lek przeciwbólowy ludzi, dostępny bez recepty i przede wszystkim bardzo powszechny. Niestety ta powszechność powoduje, że wielu właścicieli decyduje się na podawanie dostępnych leków przeciwbólowych bez konsultacji z lekarzem weterynarii. Takie działania, czasami być może nieświadome, wynikające z chęci pomocy zwierzęciu i ulżeniu w bólu, są bardzo ryzykowne, ponieważ często prowadzą do zatruć. Podawanie leków, które są dostępne bez recepty są czwartą pod względem częstości występowania przyczyną zatruć u małych zwierząt towarzyszących.
AUTOR: Adrianna Iwan

Czas czytania: 3 min

Dlaczego w ogóle dochodzi do zatrucia?

Paracetamol jest metabolizowany w wątrobie. Większość przyjętej dawki wiąże się z kwasem glukuronowym, mniejsza część z aktywnym kwasem siarkowym, a najmniejsza z glutationem. Jednak niewielka część dawki metabolizowana jest jeszcze na szlaku enzymatycznym cytochromu P-450 i w wyniku tego wytwarzany jest wysoce reaktywny oraz toksyczny metabolit NAPQI (dokładnie N-acetylo-para-benzochinonoimina). Toksyczne działanie tego metabolitu w organizmie jest ograniczane przez sprzężenie z glutationem. Glutation jest antyoksydantem i neutralizuje wolne rodniki w wątrobie, ochrania komórki przed uszkodzeniem.

Objawy zatrucia są wynikiem wyczerpania rezerw glutationu w tkankach. Jego niedobór powoduje gromadzenie się toksycznego NAPQI, to właśnie wtedy paracetamol staje się toksyczny. Koty są w tej sytuacji gatunkiem zwierząt najbardziej narażonym na zatrucie, ponieważ enzym odpowiadający za sprzęganie z kwasem glukuronowym charakteryzuje się u nich bardzo niską aktywnością. W tej sytuacji powstające metabolity w większości (90%) są sprzęgane z aktywnym kwasem siarkowym, a jeśli brakuje substratów do sprzęgania to rozpoczyna się 3 droga, w której powstaje wspomniany wyżej NAPQI, który ma właściwości hepatotoksyczne. U kotów dawka powyżej 50 mg/ kg masy ciała powoduje już widoczne kliniczne objawy zatrucia.

A pies?

Dla psów dawka powyżej 100 mg/kg masy ciała może powodować kliniczne objawy zatrucia. Wyższe dawki prowadzą do ciężkiego uszkodzenia wątroby. Tak naprawdę u niektórych zwierząt, szczególnie młodych i starszych dawka już 10 mg/kg masy ciała może doprowadzić do zatrucia, a nawet śmierci.

Jedna tabletka zawiera 500 mg paracetamolu. Dla ludzi wydaje się to mało, ale dla średniej wielkości kota taka dawka może być śmiertelna. Koty są gatunkiem szczególnie narażonym na zatrucia paracetamolem.

Jakie są objawy zatrucia?

Kliniczne objawy zatrucia z reguły są widoczne w ciągu 4 godzin od przyjęcia leku. W ciągu 14 godzin od przyjęcia paracetamolu można zauważyć następujące objawy: przyspieszenie oddechu, duszność, tachykardię (zaburzenie rytmu pracy serca, częstoskurcz), sinica. Mogą wystąpić także wymioty, bladość błon śluzowych, hipotermia, ślinotok, oczopląs, letarg, ataksja, rozszerzone źrenice nie wykazujące aktywności. U kotów w związku z możliwym uszkodzeniem układu sercowo- naczyniowego może występować także obrzęk przednich kończyn i pyszczka. Objawy są zależne od stopnia methemoglobinemii (jest to utleniona hemoglobina, która nie jest zdolna do wiązania i przenoszenia tlenu).

Zapytaj lekarza!

Właściciele zwierząt, którzy decydują się na podawanie paracetamolu bez konsultacji z lekarzem, narażają swojego kota lub psa na zatrucie, które w najgorszym wypadku może skończyć się śmiercią. Dlatego należy uświadamiać właścicieli zwierząt, że nie wolno podawać ludzkich leków zwierzętom. Nie ma wskazań do podawania paracetamolu psom, a tym bardziej kotom, które są bardzo wrażliwe na ten lek. Może on być niebezpieczny nawet w małych ilościach. Leki nie powinny również znajdować się w zasięgu wzroku zwierząt, które z ciekawości być może będą próbowały ich spróbować. Jeśli jednak dojdzie do takiej sytuacji, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem weterynarii i oznajmić, jaki lek zwierzę spożyło. Im szybciej zostanie wdrożone leczenie tym lepiej dla zwierzęcia.

Poczytaj także jak wzmocnić odporność u Twojego pupila!

Wybrane dla Ciebie

Pseudogroomerzy. Jakie leki uspokajające podają psom podczas zabiegów?

Każdy zawód związany ze zwierzętami wymaga wszechstronnej wiedzy. Człowiek pracujący ze zwierzakami domowymi musi posiadać solidne podstawy z zakresu behawioru, wychowania czy etogramu psa i kota. Co się jednak dzieje gdy tej wiedzy zabraknie? I jak pracują pseudospecjaliści? W tym artykule przyjrzymy się pracy psich i kocich pseudofryzjerów.

czytaj

Jakie zwierzęta są najczęściej wybierane na domowe pupile?

Na świecie żyje obecnie nawet ponad miliard zwierząt towarzyszących. Częściej, do ich opisu, posługujemy się angielską nazwą pets, a to jakie gatunki dominują pod względem liczebności w tej grupie, zależy od miejsca na świecie.

czytaj

Podstawy opieki nad królikiem. Co musisz wiedzieć przed adopcją?

Króliki coraz częściej są wybierane jako domowi towarzysze. Co powinieneś wiedzieć, zanim zaprosisz uszaka pod swój dach?

czytaj

Psy i ich właściciele. Czy upodobniają się do siebie nawzajem?

Czy to prawda, że psy są podobne do swoich właścicieli zarówno pod względem charakteru, jak i cech wyglądu? Tę teorię, która wydaje się zwykłym stereotypem lub rozpowszechnianym dla żartu mitem, potwierdziły badania naukowe, a dowody na jej prawdziwość przedstawiają również behawioryści oraz psychologowie.

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz