Wpływ katastrofy atomowej w Czarnobylu na wybrane gatunki zwierząt

Strefa Wykluczenia znajduje się nieopodal Czarnobyla. Miejsce to znane jest na całym świecie za sprawą katastrofy atomowej z 1986 roku. Czarnobyl opustoszał, stając się rezerwatem. Niektóre gatunki dziko żyjące posiadają obecnie zmiany związane z ekspozycją na promieniowanie.
AUTOR: Konrad Młodnicki

Czas czytania: 4 min

NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W STREFIE WYKLUCZENIA

Jedną z najciekawszych zmian, jakie możemy zaobserwować na terenie Strefy Wykluczenia, jest przypadek rzekotek wschodnich (Hyla orientalis). W roku 2016 naukowcy zaobserwowali nietypowe czarne rzekotki. Barwa typowa dla tego gatunku to jasnozielony, ale w Czarnobylu pojawiają się coraz częściej okazy czarne jak smoła. Najciemniejszy kolor skóry posiadają te okazy, których siedliska znajdują się w pobliżu reaktora.

Naukowcy sądzą, że ciemniejszy kolor skóry ma ochraniać zwierzęta przed działaniem promieniowania. Za jego występowanie ma być odpowiedzialna melanina. Obecny poziom promieniowania wokół Czarnobyla nie ma już większego wpływu na rzekotki. Jednak te osobniki, które przetrwały katastrofę, przekazały geny kolejnym pokoleniom. Ciągle zatem możemy obserwować wpływ, jaki katastrofa wywarła na te zwierzęta.

rzekotka wschodnia

WPŁYW KATASTROFY NA DZIKO ŻYJĄCE PSY

To, że w Prypeci nie zamieszkują ludzie, nie oznacza, że nie ma tam życia. Ciekawe badanie opublikowano na łamach czasopisma naukowego „Science Advances”. Według niego promieniowanie mogło znacząco zmienić różnorodność genetyczną dziko żyjących tam psów. Według naukowców rodzaj zmian zależny jest od poziomu napromieniowania konkretnego miejsca. Psy, które uczestniczyły w badaniu to najprawdopodobniej potomkowie tych zwierząt, które zostały pozostawione same sobie w 1986 roku. Wówczas całe rodziny były w pośpiechu ewakuowane z miejsca zamieszkania. Zostawiały za sobą cały dobytek – w tym zwierzęta.

W pierwszych latach po katastrofie zwierzaki były dokarmiane przez służby oraz ludzi, którzy zostali na miejscu. Obecnie wokół elektrowni żyje kilkaset psów. W dalszym ciągu dokarmiają je pracownicy, którzy zajmują się monitorowaniem stanu elektrowni. Wolontariuszami biorącymi udział w inicjatywie The Dogs of Chernobyl są weterynarze, behawioryści oraz inni eksperci. Inicjatywa została rozpoczęta przez Clean Futures Fund. Uczestnicy wyłapują psy, badają, szczepią przeciwko pasożytom i chorobom. Następnie wypuszczają ponownie w strefie zamkniętej. Niektóre z psów mają założone specjalne obroże z nadajnikiem GPS oraz z czujnikami promieniowania. Pozwala to na mapowanie poziomów promieniowania w strefie.

W latach 2017-2019 pobrano próbki krwi od ponad 300 psów. Pobrali je wolontariusze z Inicjatywy Badawczej Psów w Czarnobylu. Badania pokrywają się w dużym stopniu z tymi wykonanymi na zwierzętach ocalałych po wybuchu bomby w Japonii. Przede wszystkim u psów wykryto zwiększone wskaźniki zaćmy. Oczy to pierwszy narząd wykazujący oznaki ciągłej ekspozycji na promieniowanie. Naukowcy ciągle obserwują, a także poszukują innych nieprawidłowości. Między innymi guzów i mniejszych rozmiarów mózgu.

KOLEJNE BADANIA NA PSACH Z CZARNOBYLA

Ekspozycja na promieniowanie jonizujące zwiększa częstość mutacji genetycznych u różnych gatunków roślin i zwierząt. Nie wiadomo jednak jeszcze, w jaki sposób może to wpływać na większe zwierzęta na poziomie populacji. Dzięki różnorodności genetycznej psy z Czarnobyla i okolic są idealnymi kandydatami do kolejnych badań. Pomimo wojny naukowcom i wolontariuszom udało się dostać do opuszczonych miejsc, żeby zdobyć więcej próbek.

dziki pies

PODSUMOWANIE

Mimo upływu lat, skutki katastrofy w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej są wciąż obserwowane. Wilki ze zmienionym układem odpornościowym, dzikie konie i inne gatunki również noszą ślady tamtych wydarzeń. Naukowcy kontynuują badania wpływu skażenia środowiska na organizmy tych zwierząt.

Czarnobyl to nie tylko miejsce tragedii, ale także fascynujący obszar, gdzie przyroda wciąż walczy o przetrwanie. Historia tych zwierząt jest przypomnieniem o potężnej sile promieniowania i jednocześnie dowodem na zdolność natury do przystosowania się do ekstremalnych warunków. 

TO TEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

Choroba Hendra

Problemy skórne u psów

Choroby odzwierzęce – fakty i mity

Myślenie, które szkodzi. Mity o psach

Jak dieta wpływa na zachowanie psa?

Najczęstsze błędy w hodowli żółwi lądowych

Tego nigdy nie dawaj psu. Zatrucia wybranymi produktami spożywczymi

Wybrane dla Ciebie

Jakie zwierzęta są najczęściej wybierane na domowe pupile?

Na świecie żyje obecnie nawet ponad miliard zwierząt towarzyszących. Częściej, do ich opisu, posługujemy się angielską nazwą pets, a to jakie gatunki dominują pod względem liczebności w tej grupie, zależy od miejsca na świecie.

czytaj

Podstawy opieki nad królikiem. Co musisz wiedzieć przed adopcją?

Króliki coraz częściej są wybierane jako domowi towarzysze. Co powinieneś wiedzieć, zanim zaprosisz uszaka pod swój dach?

czytaj

Psy i ich właściciele. Czy upodobniają się do siebie nawzajem?

Czy to prawda, że psy są podobne do swoich właścicieli zarówno pod względem charakteru, jak i cech wyglądu? Tę teorię, która wydaje się zwykłym stereotypem lub rozpowszechnianym dla żartu mitem, potwierdziły badania naukowe, a dowody na jej prawdziwość przedstawiają również behawioryści oraz psychologowie.

czytaj

Leczenie żółwi

Nie płaczą, nie wyją, nie wydają dźwięków… Skąd możemy wiedzieć, co dolega żółwiom? I na co się je leczy?

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz