Wpływ katastrofy atomowej w Czarnobylu na wybrane gatunki zwierząt

Strefa Wykluczenia znajduje się nieopodal Czarnobyla. Miejsce to znane jest na całym świecie za sprawą katastrofy atomowej z 1986 roku. Czarnobyl opustoszał, stając się rezerwatem. Niektóre gatunki dziko żyjące posiadają obecnie zmiany związane z ekspozycją na promieniowanie.
AUTOR: Konrad Młodnicki

Czas czytania: 4 min

NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W STREFIE WYKLUCZENIA

Jedną z najciekawszych zmian, jakie możemy zaobserwować na terenie Strefy Wykluczenia, jest przypadek rzekotek wschodnich (Hyla orientalis). W roku 2016 naukowcy zaobserwowali nietypowe czarne rzekotki. Barwa typowa dla tego gatunku to jasnozielony, ale w Czarnobylu pojawiają się coraz częściej okazy czarne jak smoła. Najciemniejszy kolor skóry posiadają te okazy, których siedliska znajdują się w pobliżu reaktora.

Naukowcy sądzą, że ciemniejszy kolor skóry ma ochraniać zwierzęta przed działaniem promieniowania. Za jego występowanie ma być odpowiedzialna melanina. Obecny poziom promieniowania wokół Czarnobyla nie ma już większego wpływu na rzekotki. Jednak te osobniki, które przetrwały katastrofę, przekazały geny kolejnym pokoleniom. Ciągle zatem możemy obserwować wpływ, jaki katastrofa wywarła na te zwierzęta.

rzekotka wschodnia

WPŁYW KATASTROFY NA DZIKO ŻYJĄCE PSY

To, że w Prypeci nie zamieszkują ludzie, nie oznacza, że nie ma tam życia. Ciekawe badanie opublikowano na łamach czasopisma naukowego „Science Advances”. Według niego promieniowanie mogło znacząco zmienić różnorodność genetyczną dziko żyjących tam psów. Według naukowców rodzaj zmian zależny jest od poziomu napromieniowania konkretnego miejsca. Psy, które uczestniczyły w badaniu to najprawdopodobniej potomkowie tych zwierząt, które zostały pozostawione same sobie w 1986 roku. Wówczas całe rodziny były w pośpiechu ewakuowane z miejsca zamieszkania. Zostawiały za sobą cały dobytek – w tym zwierzęta.

W pierwszych latach po katastrofie zwierzaki były dokarmiane przez służby oraz ludzi, którzy zostali na miejscu. Obecnie wokół elektrowni żyje kilkaset psów. W dalszym ciągu dokarmiają je pracownicy, którzy zajmują się monitorowaniem stanu elektrowni. Wolontariuszami biorącymi udział w inicjatywie The Dogs of Chernobyl są weterynarze, behawioryści oraz inni eksperci. Inicjatywa została rozpoczęta przez Clean Futures Fund. Uczestnicy wyłapują psy, badają, szczepią przeciwko pasożytom i chorobom. Następnie wypuszczają ponownie w strefie zamkniętej. Niektóre z psów mają założone specjalne obroże z nadajnikiem GPS oraz z czujnikami promieniowania. Pozwala to na mapowanie poziomów promieniowania w strefie.

W latach 2017-2019 pobrano próbki krwi od ponad 300 psów. Pobrali je wolontariusze z Inicjatywy Badawczej Psów w Czarnobylu. Badania pokrywają się w dużym stopniu z tymi wykonanymi na zwierzętach ocalałych po wybuchu bomby w Japonii. Przede wszystkim u psów wykryto zwiększone wskaźniki zaćmy. Oczy to pierwszy narząd wykazujący oznaki ciągłej ekspozycji na promieniowanie. Naukowcy ciągle obserwują, a także poszukują innych nieprawidłowości. Między innymi guzów i mniejszych rozmiarów mózgu.

KOLEJNE BADANIA NA PSACH Z CZARNOBYLA

Ekspozycja na promieniowanie jonizujące zwiększa częstość mutacji genetycznych u różnych gatunków roślin i zwierząt. Nie wiadomo jednak jeszcze, w jaki sposób może to wpływać na większe zwierzęta na poziomie populacji. Dzięki różnorodności genetycznej psy z Czarnobyla i okolic są idealnymi kandydatami do kolejnych badań. Pomimo wojny naukowcom i wolontariuszom udało się dostać do opuszczonych miejsc, żeby zdobyć więcej próbek.

dziki pies

PODSUMOWANIE

Mimo upływu lat, skutki katastrofy w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej są wciąż obserwowane. Wilki ze zmienionym układem odpornościowym, dzikie konie i inne gatunki również noszą ślady tamtych wydarzeń. Naukowcy kontynuują badania wpływu skażenia środowiska na organizmy tych zwierząt.

Czarnobyl to nie tylko miejsce tragedii, ale także fascynujący obszar, gdzie przyroda wciąż walczy o przetrwanie. Historia tych zwierząt jest przypomnieniem o potężnej sile promieniowania i jednocześnie dowodem na zdolność natury do przystosowania się do ekstremalnych warunków. 

TO TEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

Choroba Hendra

Problemy skórne u psów

Choroby odzwierzęce – fakty i mity

Myślenie, które szkodzi. Mity o psach

Jak dieta wpływa na zachowanie psa?

Najczęstsze błędy w hodowli żółwi lądowych

Tego nigdy nie dawaj psu. Zatrucia wybranymi produktami spożywczymi

Wybrane dla Ciebie

Pets at work – wymysł czy znak naszych czasów?

Zabieranie psa do pracy kiedyś wydawało się nie do pomyślenia. Teraz jest pożądanym benefitem lub wręcz standardową praktyką, zwłaszcza w firmach, gdzie model pracy pozwala na obecność psa w biurze. Czy polityka “pets at work” to odpowiedź na wygórowane oczekiwania pracowników czy raczej znak czasów?

czytaj

Łamanie się paznokci u psów: przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania

Paznokcie u psów to kluczowy element ich anatomii. Odgrywają ogromną rolę w chodzeniu, bieganiu oraz utrzymywaniu równowagi. Jednym z największych problemów jest łamanie się ich. Z czego może to wynikać?

czytaj

Królicza mowa ciała, czyli jak interpretować zachowanie uszatego przyjaciela

Króliki, z pozoru ciche i spokojne zwierzęta, posiadają wyrafinowany system komunikacji, który może być niezrozumiały dla nieświadomych właścicieli. W codziennym pośpiechu łatwo przegapić subtelne sygnały wysyłane przez naszych futrzanych przyjaciół.

czytaj

Mistrzostwa Polski we Flyballu 2024 – relacja z zawodów w Minikowie (podcast, zdjęcia)

W dniach 28-29 września 2024 roku, w podbydgoskim Minikowie rozegrano Mistrzostwa Polski we Flyballu, podczas których drużyna Fractal International Affair z Gdańska obroniła tytuł wywalczony przed rokiem. Nasza redakcja, jako jeden z patronów medialnych wydarzenia była na miejscu z mikrofonem. Posłuchaj obszernej relacji z tych wyjątkowo emocjonujących zawodów!

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz