Żywienie papug, czyli nie tylko ziarno

Egzotyczne, piękne i kolorowe papugi. Stworzenia, które zaskakują swoją inteligencją, osobowością i charakterem. Nieokiełznana natura papug fascynowała ludzi od wieków, a zdolności mowy tych wyjątkowych stworzeń niejednokrotnie nurtowały największe umysły. Nic dziwnego, że ludzkie pożądanie popchnęło do chowu i hodowli tych majestatycznych stworzeń.
AUTOR: Ada Włoch

Czas czytania: 10 min

Nasze relacje z papugami na przestrzeni wieków znacznie się poprawiły. Jednak w dalszym ciągu w wielu domach, trzymane są one w niepokojących warunkach. Mimo, że papugi powoli stają się członkami rodzin, a nie eksponatem przykutym do stojaka, to wciąż wiele mitów, starych nawyków i niezrozumienia towarzyszy hodowli papug. Na szczęście coraz więcej mówi się o behawiorze papug, treningach, diecie czy jej wzbogaceniu. Ten paradoks powoli się zmienia i coraz częściej właściciele papug staje się świadomymi opiekunami.

Żywienie papug

Standardowa mieszanka ziaren dla papug zawiera ogromne ilości tłustych nasion

SMUTNY STANDARD W WIELU DOMACH

Zajrzyjmy do papuziej miski. Z reguły jest tam mieszanka ziaren, którą papugi w ciągu dnia zjadają. Jest to „mieszanka podstawowa”, którą uznaliśmy za karmę bazową. Dostają ją więc na śniadanie, obiad i kolację. Standardowa mieszanka ziaren dla średnich i większych papug zawiera ogromną ilość różnych odmian słonecznika, orzechów i suszonych owoców. Ptak karmiony codziennie taką mieszanką, prędzej niż później trafi do lekarza weterynarii. Ciągle ją uzupełniamy, w międzyczasie, podając smakołyki takie jak orzeszki. Bardzo często jedyne owoce i warzywa, które papuga widzi w ciągu swojego życia to marchewka i jabłko. Na szczęście pojawia się coraz więcej świadomych opiekunów, którzy zwracają większą uwagę na dietę papugi.

W ZDROWYM CIELE, ZDROWY DUCH

Składniki mineralne, witaminy, enzymy i wartości odżywcze zawarte w warzywach i owocach są dokładnie tak samo potrzebne papudze, jak i człowiekowi. Tak naprawdę nasze układy pokarmowe są zbliżone, nasze mózgi pracują na podobnych zasadach, a nasze komórki różnicują się i umierają tak samo. Dlatego jeśli wyobrazimy sobie jak miałoby wyglądać nasze życie na diecie opartej na słoneczniku, jabłku i marchewce – raczej nie bylibyśmy zadowoleni. Ba! Nawet nie pożylibyśmy długo w tym niezadowoleniu.

Papugi to delikatne stworzenia, ich żywienie powinno być oparte na chociażby ogólnej wiedzy – że ich posiłek to nie ziarno, krakers, czy nasz obiad na stole. Prawidłowo żywione papugi, to niewielki odsetek papug trzymanych w niewoli. Dlatego już bez zbędnego przedłużania, przejdźmy do informacji, które mogą przedłużyć naszemu pupilowi życie, urozmaicić dzień i przywrócić pełnię sił witalnych.

ZIARNO, ZIARNO, ZIARNO…

Przyjęło się, że papugi w niewoli spożywają ziarna. Możemy znaleźć gotowe mieszanki dla papug w sklepach zoologicznych. Jednak suche ziarno zawiera niewiele składników odżywczych, brakuje mu wszystkich witamin, szczególnie witaminy A, a także wapnia.

Co możemy również zauważyć, to fakt, że w wielu komercyjnych, gotowych mieszankach dla papug znajdziemy ogromne ilości słonecznika, który zawiera sporo tłuszczu. Karmienie więc taką mieszanką, bardzo szybko może doprowadzić do braku wystarczającej ilości witamin oraz wapnia. Ponadto moze zafundować naszemu pierzakowi stłuszczenie wątroby, choroby metaboliczne, miażdżycę czy tłuszczaki. Mimo to, ziarna i nasiona są częścią diety papug, więc nie należy z nich rezygnować.

Jedyne na co trzeba zwrócić uwagę, to skład mieszanki, którą chcemy zakupić i podać naszej papudze. Warto zbilansować ją ze świeżymi produktami, a także ograniczyć ich ilość w zależności od gatunku. Jak w prosty sposób poprawić dietę naszej papugi? Zamiast podawać suche, tzw. “martwe” ziarno, zdecyduj się na “żywe”, kiełkujące ziarna. Nasiona pod wpływem wody zmieniają swoją strukturę biochemiczną – przygotowują się do stworzenia rośliny. Właśnie takie kiełkujące ziarno przyniesie więcej korzyści zdrowotnych niż ziarna w fazie przetrwalnikowej.

Świetnym i tanim sposobem na urozmaicenie papuziej diety jest podawanie świeżych gałązek, pąków, dzikich owoców czy kwiatów bezpiecznych dla papug. Niedługo zacznie się sezon na forsycję, bez, mniszek lekarski, chabry, aksamitki, bratki, jarzębinę, dziką różę, głóg… Warto zapoznać się z naszą rodzimą florą, która jest bezpieczna dla ptaków egzotycznych.

Żywienie papug

Sezonowe produkty są niezwykle cenne w papuziej diecie

NIEPOKOJĄCE WYNIKI

Mnóstwo papug w niewoli boryka się z problemami zdrowotnymi, wynikającymi z bardzo ubogiej, monotematycznej, opartej głównie na ziarnie diety. Jednak po latach badań obejmujących wiele różnych gatunków, naukowcy odkryli powiązania między dietą a zachowaniem. Wydaje się, że dieta odgrywa niezwykle ważną (i którą łatwo przeoczyć!) rolę w kształtowaniu zachowania naszych papug. To powiązanie między dietą a zachowaniem jest głębsze, niż mogłoby się wydawać.

Niestety znaczna część papug w niewoli cierpi z powodu nieodpowiedniego żywienia, nieodpowiedniego środowiska czy samotności. Aby zachować naszą papugę w zdrowiu i dobrej kondycji, musimy pamiętać, że to dieta odgrywa niezwykle kluczową rolę.

AGRESJA WIĄŻE SIĘ Z DIETĄ

Źle zbilansowana dieta może siać spustoszenie w organizmie papugi, przede wszystkim zaś w jej hormonach. Najprościej mówiąc, dieta może wpływać na hormony, a hormony mogą wpływać na zachowanie. Oczywiście jest to uproszczenie, ale świadomość tej podstawowej ścieżki może pomóc nam zrozumieć, w jaki sposób pokarm, który jedzą nasze papugi, może odgrywać rolę w ich zachowaniu. Według Pameli Clark, certyfikowanej behawiorystki papug (IAABC), diety zbyt bogate w kalorie, tłuszcze i/lub proste węglowodany mogą prowadzić do zwiększonej produkcji hormonów płciowych i powodować zachowania reprodukcyjne. Należą do nich gniazdowanie, składanie jaj, nadmierna wokalizacja, agresja czy terytorializm. Różne badania potwierdzają związek między dietą, a zachowaniami reprodukcyjnymi. Zaobserwowano, że nimfy składają więcej jaj, gdy są karmione wyższą zawartością białka. A badania na kurczakach pokazują, że dieta niskotłuszczowa może zmniejszyć nieśność.

Żywienie papug

Żywienie ma wpływ na zachowanie Twojej papugi

CICHY ZABÓJCA PAPUG

Długotrwałe niedożywienie papugi wiąże się z tym, że w organizmie zaczynają pojawiać się niedobory witamin czy minerałów, co z kolei może prowadzić do problemów, które nie są widoczne na pierwszy rzut oka, gdyż rozwijają się one wewnątrz papugi.

Niezrównoważona dieta może powodować choroby. Niektóre niedobory witamin i minerałów mogą prowadzić do bolesnych i irytujących schorzeń, które mogą ograniczać ich zdolność i chęć interakcji z nami, zabawkami czy towarzyszami stada. Szczególnie ważna jest tutaj wit. A, wapń, biotyna. Organizm, który nie otrzymuje wszystkich składników odżywczych nie może rozwijać się prawidłowo.

Niewłaściwa dieta może prowadzić do niezliczonych problemów, w tym suchej, popękanej skóry, łatwych uszkodzeń dzioba i pazurów czy cyst spowodowanych deformacją piór, rhinolitów utrudniających oddychanie, miażdżycy, tłuszczaków i wielu innych schorzeń metabolicznych. Schorzenia te powodują znaczny dyskomfort i mogą spowodować, że ptak stanie się wycofany, zirytowany i niechętny do kontaktu.

JAK KARMIĆ PAPUGI?

Różnorodnie. To właśnie różnorodność warzyw, owoców, nasion, kwiatów, ziół, kiełków, pąków, zielenin, czy zdrowych tłuszczy jest podstawą zdrowej diety naszego egzotycznego pierzaka. To właśnie tam znajdują się wszystkie cenne witaminy i minerały niezbędne do utrzymania naszej papugi w dobrej kondycji. Wybierając warzywa i owoce, kieruj się różnorodnością.

W dalszym ciągu nie ma informacji, jak powinna wyglądać dieta papug trzymanych w niewoli. Dlatego kluczem w ich żywieniu jest różnorodność. Ciemnozielone warzywa i liście oprócz cennego chlorofilu zawierają też liczne witaminy, minerały, błonnik, białka, kwasy organiczne (m in. kwas foliowy) oraz wiele innych substancji odżywczych. Z kolei pomarańczowe i czerwone warzywa będą źródłem witaminy A i karotenów, niezwykle ważnych. Wiele papug cierpi na ich niedobory w niewoli. Dlatego komponując posiłek dla ptaków, kieruj się różnorodnością, ale i kolorem poszczególnych warzyw i owoców.

Staraj się podawać pomarańczowe, czerwone, żółte, fioletowe i zielone produkty. Pamiętaj też, że owoce są bogate w cukry proste, które dostarczone w dużej ilości, mogą “zmęczyć trzustkę”. Podając fruktozę (cukier występujący w owocach) w nadmiarze, możemy doprowadzić do nadwagi, otyłości czy cukrzycy naszej papugi. Dlatego w posiłku powinna przeważać różnorodność warzyw, zieleniny czy kiełków. Kiedy podajesz papudze owoce, wybieraj te niedojrzałe. Zawierają najwięcej błonnika pokarmowego i najmniej cukrów.

Żywienie papug

Papuzie posiłki powinny być ciekawe, różnorodne, kolorowe i pełne witamin

PODSUMOWANIE

U większości gatunków papug, owoce powinny stanowić 10-20% całego posiłku (z wyjątkiem lor, lorys, dam, barwnic i innych miękkojadów). Najlepszym wyborem będą owoce leśne. Owoce leśne to umowna kategoria, określająca owoce dziko rosnące w lasach klimatu umiarkowanego. Zgodnie z logiką zalicza się do niej poziomki, jagody, borówki brusznice, maliny i jeżyny. Czasem niektórzy zaliczają do nich również truskawki czy porzeczki. Wszystkie te owoce charakteryzuje intensywny, mocny kolor.

Owoce te są niskokaloryczne, bogate w witaminę C oraz inne antyoksydanty, które mają dobroczynny wpływ na cały organizm. Zawierają cenne mikro- i makroelementy, są smaczne i nie zawierają ogromnych ilości cukru. W dodatku z wyglądu bardzo często są podobne do owoców zjadanych przez dzikie papugi, które tak jak nasze rodzime owoce leśne, bogate są w antyoksydanty i zawierają mnóstwo wartości odżywczych.

Posiłek powinien być ciekawy i różnorodny. Niezależnie czy podamy go drobno posiekane, czy w większych kawałkach, powinniśmy skupić się na różnorodności, niskim indeksie glikemicznym i wartościach odżywczych.

Ada Włoch –  zoopsycholog zajmujący się papugami, YouTuberka oraz popularyzatorka wiedzy na temat papug. Ada jest też opiekunem stadka „adopciaków”, których losy możecie śledzić na profilu Parrot Disaster na Instagramie i Facebooku.

TO TEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

ABC papugi falistej

Ekspert radzi: papuga nimfa

Ekspert radzi: papuga falista

Papuga nimfa, czego potrzebujemy?

Choroby u papug. Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Choroby u papug. Czy stres może powodować negatywne skutki zdrowotne?

Wybrane dla Ciebie

Czy siadanie papug na głowie jest objawem dominacji?

Pytanie często zadawane przez właściciele papug: czy pozwalać siadać papudze na głowie? W ciągu wielu lat, w polskim Internecie pojawiło się bardzo dużo mitów dotyczących życia z papugami. Warto poznać prawdziwe znaczenie takich zachowań, zamiast powielać mity dotyczące dominacji papug nad ludźmi.

czytaj

Jak założyć akwarium? Relacja z marketu zoologicznego Family Pets & Zoo w Świeciu (podcast, zdjęcia)

Jak założyć akwarium? Jakie są najczęstsze błędy początkujących akwarystów? Posłuchaj najnowszego odcinka Pets World Podcast, który nagraliśmy w markecie zoologicznym Family Pets & Zoo w Świeciu.

czytaj

Zabawki dla szczura. Co wybrać?

Niesamowita inteligencja szczurów, w połączeniu z ich chęcią eksplorowania otoczenia sprawia, że ciągle szukają nowych wrażeń. Zapewnić im je można poprzez odpowiednie wyposażenie klatki i zorganizowanie rozrywki na wybiegu. Podpowiadamy, jakie zabawki dla szczura warto wybrać i jak samodzielnie wykonać takie akcesoria.

czytaj

Które króliki rosną najszybciej?

Króliki w roli domowych pupili kojarzą się głównie z małymi, kudłatymi kuleczkami. Jednak swoją wielkością uszaki mogą dorównywać kotom i małym psom!

czytaj

  • ZDROWY PUPIL

  • Zobacz bezpłatne poradniki dotyczące pielęgnacji i żywienia małych zwierząt domowych. Więcej materiałów w dziale Pobierz