• Facebook
• Instagram

CZY PAPUGA W KLATCE JEST SZCZĘŚLIWA?

Ba, czasem pozbawiamy je zdolności lotu nawet po domu, przycinając im lotki. Lubimy je, ponieważ są stworzeniami społecznymi, ale często trzymamy je jako samotne ptaki, aby przekierowały swoje uczucie na nas. Kochamy ich inteligencję, ale utrzymujemy je w klatce, ograniczając im środowisko i możliwość rozwoju.

Papugi nie są stworzone do siedzenia w klatce. Klatka może służyć do spania i odpoczynku. Niestety ptak, który spędza 8 i więcej godzin dziennie w klatce, szybko popadnie w problemy behawioralne – co jest naturalną koleją rzeczy. Nuda i frustracja to jeden z głównych powodów agresji w domach. Ten paradoks powoli zmienia się i coraz więcej właścicieli papug staje się świadomymi opiekunami. Pamiętaj! Szczęśliwa i zadbana papuga, to dużo mniej problemów dla nas, opiekunów.

Papugi to niezwykle społeczne i ciekawskie stworzenia.

CZYM JEST WZBOGACANIE ŚRODOWISKA?

Wzbogacanie środowiskowe, czyli z ang. “enrichment” jest dziś coraz popularniejszym hasłem dla tych, którzy troszczą się o właściwą opiekę nad zwierzętami. Nie dotyczy wyłącznie papug, ale wszystkich zwierząt towarzyszących nam w codziennym życiu. Również zwierzęta trzymane w ogrodach zoologicznych, mają zapewnione wzbogacenia środowiskowe. Dlaczego to jest takie ważne i czym właściwie jest to wzbogacenie?

Zacznijmy od tego, że zakładamy, iż jedynymi zwierzętami niewymagającymi wzbogacenia są dzikie zwierzęta, których codzienne zmagania o przetrwanie i rozwój dają im dość zajęcia. Spójrzmy na życie dzikiej papugi. Papuga spędza 8-10 godzin dziennie na szukaniu jedzenia, żerowaniu, rozłupywaniu, kombinowaniu, aby spożyć posiłek. Wcale nie jest tak łatwo dostać się do kwiatów, pąków czy owoców w lesie, gdzie wiele gatunków ptaków i innych dziko żyjących zwierząt ma chrapkę na to samo co my.

Papuga musi być ciągle czujna. W końcu bardzo szybko może stać się ofiarą w miejscu, gdzie tak naprawdę wiele gatunków zwierząt może na nią zapolować. Żerując i mając ciągłą stymulację środowiska zewnętrznego, nie możemy zapomnieć, że papugi to bardzo towarzyskie stworzenia. Naukowcy uważają, że interakcje społeczne pochłaniają nawet 25% ich czasu. Czyszczenie piór, zadbanie o partnera i interakcje w stadzie również stymulują papugę i zapewniają jej rozwój psychofizyczny i społeczny. Dodatkowo pamiętając o stałym zagrożeniu atakami drapieżników ze wszystkich kierunków, możemy się zgodzić, że dzikie papugi nie mają czasu na nudę.

Dostęp do światła słonecznego to jedna z wielu opcji poprawy warunków papug w domach.

CZEGO POTRZEBUJĄ PAPUGI W DOMACH?

Czym więc będzie wzbogacenie środowiskowe w naszym domu? Wzbogacenie środowiskowe zwierząt definiuje się jako czynności i zadania dostarczane zwierzętom. Są to na przykład poszukiwanie pożywienia, badanie zapachu, faktury, smaku, rozwiązywanie zagadek w celu uzyskania nagrody. Wzbogacenie środowiska to każda zmiana wytworzona w środowisku zwierząt, która symuluje je psychicznie, fizycznie bądź społecznie. Wzbogaceniem jest też inna czynność, będąca w jakiś inny sposób interesująca lub sprzyja ciągłej realizacji zadań i czynności, które wykonywałaby w środowisku naturalnym. Mając to na uwadze, jakie są naturalne zachowania papug na wolności? Jak mówiliśmy wcześniej, sprowadza się to do kilku podstawowych zachowań:

• poszukiwanie jedzenia i żerowanie
• zabawa, możliwość lotu
• oraz relacje w stadzie.

TRIADA PAPUZICH ZACHOWAŃ

Żerowanie i poszukiwanie pożywienia to bardzo ważne zachowanie, którego wiele papug w niewoli nie potrafi przejawiać. Jest to często wynik słabej socjalizacji czy efekt imprintingu i karmienia ręcznego. Czasem zwierzę będzie potrzebowało Twojej pomocy, aby nauczyć się i osiągnąć biegłość w poszukiwaniu jedzenia. Papuga nie wykluwa się z wbudowaną zdolnością żerowania! Tego uczą rodzice oraz stado.

Ważne jest, aby wzmacniać i rozwijać tego typu zachowania, ponieważ stanowią one ważny element papuziej codzienności. Pielęgnacja piór to kolejny element triady papuzich zachowań. Jest ona przynajmniej częściowo instynktownym zestawem zachowań. Czasem w wyniku zbyt szybkiego odstawienia od rodziców, wymaga niewielkich modyfikacji, ponieważ papuga, która nie potrafi pielęgnować swoich piór, może łatwo wykształcić zachowania takie jak overpreening (nadmierne wyczesywanie piór doprowadzające do ich uszkodzenia). Ostatni element to interakcje społeczne. Zapewnienie interakcji społecznych jest kluczem do szczęścia oraz zdrowia psychicznego pierzastych podopiecznych.

Papugi potrzebują przestrzeni by się bawić, latać i eksplorować swoje środowisko.

USZANUJ ICH INTELIGENCJĘ

Pierwszym krokiem do zapobiegania problemom z papugami jest zrozumienie, że są to dzikie zwierzęta, oddane instynktowi i naturze. Posiadanie ich w domu nie sprawia, że zwierzęta te stają się zwierzętami domowymi. W momencie, gdy zrozumiemy ich dziką naturę, zdamy sobie też sprawę z tego, że to my musimy się zaadoptować do życia z papugami, nie odwrotnie.

Musimy również zdać sobie sprawę, że papuga nie będzie wiedziała, jak być dobrym towarzyszem, jeśli jej tego nie nauczymy. Papuga nie widzi siebie jako własności człowieka czy zwierzęcia domowego. Dla papugi jesteś członkiem stada. Twoim obowiązkiem będzie zapoznanie papugi z regułami panującymi w domu. Świetnie sprawdzi się trening podstawowych komend – chodź tu, zostaw, nie wolno, etc. Ustanawiając te polecenia w pozytywny, nieagresywny sposób, ludzie stawiają się na pozycji kontrolnej.

Aby pomyślnie komunikować się z papugą, człowiek musi nauczyć się być wyczulonym na język ciała papugi. Ptaki te poruszają się w świecie, bazując na niezwykle rozbudowanym języku ciała, który dla nieświadomych opiekunów jest zagadką. Bardzo często nie rozumiejąc subtelnych sygnałów z mowy ciała papugi, doprowadzamy ją do ostateczności, czyli do dziobnięcia. Ten sygnał dla opiekuna staje się jasny, ale niestety jest już za późno na komunikację. Nie znając mowy ciała papug, nie będziemy w stanie stworzyć z nimi pozytywnej relacji.

Więź z papugą opiera się na zaufaniu i przyjaźni. Postępując z papugami i opierając się na karze, bardzo szybko doprowadzimy papugę do ostateczności, a więc do agresji. Pozytywne wzmocnienie i trening wymagają czasu, cierpliwości i przede wszystkim empatii wobec zwierzęcia.

Budowanie przyjaźni wymaga czasu i wzajemnego zaufania.

NA JAKIE WZBOGACENIA POWINNIŚMY SIĘ ZDECYDOWAĆ?

Wzbogacanie powinno odbywać się codziennie i obejmować zarówno infrastrukturalne (trwalsze) wzbogacanie środowiska. Do tych ostatnich należą drabinki, liny, gałęzie, różne podłoża, woda (baseny), ale także możliwości społeczne (kontakt z innymi papugami), jak i codzienne wzbogacanie behawioralne, takie jak poukrywane jedzenie, zabawki zachęcające do rozwiązywania zagadek, nowe zabawki (z różnych materiałów), wyzwania węchowe (kwiaty, zioła), smakowe (różnorodna dieta), strukturalne itp. Utrudnianie zdobycia jedzenia lub ukrywanie pokarmu zaspokaja potrzeby behawioralne, zarówno podczas rozłupywania, szukania, manipulowania dziobem, kopania, jak i ogólnego żerowania. Spełnia też fizjologicznie potrzeby, umożliwia ścieranie dzioba czy pazurów.

Papugi wymagają przestrzeni, kontaktów społecznych z innymi papugami, różnorodnych huśtawek, drabinek, a także żerowisk. Proste kuwetki do żerowania stymulują papugę do poszukiwania pożywienia. Tworząc środowisko dla naszych papug musimy pamiętać, że to nuda jest częstą przyczyną agresji czy samookaleczania się papug w niewoli.

Proste zabawki do żerowania stymulują papugę do aktywności i eksploracji.

WCZESNA SOCJALIZACJA KLUCZEM DO SZCZĘŚCIA

Czym jest socjalizacja? Mówiąc najprościej to mechanizm, dzięki któremu uczymy nasze ptaki skutecznego funkcjonowania w ludzkim stadzie. Czy jest to konieczne? Okazuje się, że jak najbardziej! Na wolności młode papugi pozostają z rodzicami nawet do 2 lat. Młode ptaki uczą się od rodziców, jak przetrwać w środowisku, co jeść i gdzie to znaleźć, jak to zjeść, jak chronić się przed drapieżnikami oraz jak komunikować się i funkcjonować jako członek stada. Bardzo często, gdy bierzemy młodą papugę do domu, jest ona po ręcznym karmieniu, w młodym wieku. I wówczas to my stajemy się dla niej stadem, które powinno nauczyć ją życia w psio-ludzkim świecie. Wczesna socjalizacja jest podstawą zapewnienia zdrowego rozwoju emocjonalnego, udanej relacji z ludźmi, opartej na zaufaniu. Prawidłowa socjalizacja sprawia, że papugi są pewne siebie, towarzyskie, aktywne, samodzielne i dobrze przystosowują się do zmian. Słaba, nieudana socjalizacja nieuchronnie doprowadzi do problemów behawioralnych.

W sezonie można podawać świeże gałęzie, kwiaty czy zioła. Jest to prosty sposób na aktywację żerowania.

NEOFOBIA U PAPUG

W jaki sposób prowadzić socjalizację naszej papugi? W skrócie – kontakt z szeroką gamą różnych pokarmów, zabawek, środowisk, ludzi i innych ptaków. Wszystko to przyczynia się do poznawania świata i jego różnorodności. Papuga, która jest dobrze prowadzona przez swojego opiekuna, rozwinie swoje zdolności poznawcze, emocjonalne i psychiczne. Dzięki temu łatwiej jej będzie akceptować zmiany, nowych członków rodziny czy nowe pokarmy.

Papugi z natury są neofobiczne – co znaczy, że wszystko, co nowe i nieznane i czego papuga wcześniej nie widziała w swoim życiu, będzie traktować podejrzliwie. Dlatego socjalizacja jest tak ważna w młodym wieku. Jak mówi stare porzekadło: „Czego Jaś się nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał”. Nie możemy wymagać od papugi ubrania szelek czy jedzenia zdrowej sałatki, jeśli nigdy wcześniej nie widziała ich na oczy! Papuga nie wie, czy szelki są bezpieczne, czy aby na pewno z miski z warzywami nie wyskoczy jakiś potwór i czy w ogóle zielenina jest jadalna. Zjedzenie czegoś, czego się nie zna – może w naturze skończyć się śmiercią. Dlatego papugi są tak bardzo nieufne wobec nowości.

Pracując z ptakiem, trzeba pamiętać o zaufaniu i empatii. Przemocą czy frustracją z naszej strony, nie poprawimy relacji z ptakiem. Często przy nieufnych i strachliwych papugach, potrzebna jest terapia z pomocą ptasiego zoopsychologa czy behawiorysty. Ten ostatni opracuje plan działania dopasowany pod daną papugę i jej potrzeby.

PODSUMOWANIE

Im więcej zaoferujemy papugom, tym więcej od nich otrzymamy. Papugi są niezwykle inteligentne i trzymanie ich w klatce przez większość dnia, jest dla nich krzywdzące. Szczególnie kiedy mówimy o większych papugach, których inteligencja często porównywana jest do cztero- a nawet pięciolatków! Wyobraź sobie zatem, ile energii, pomysłów i radości mają w sobie te niezwykle inteligentne i piękne stworzenia.

Życie z papugami może być wspaniałą przygodą, jednak wymaga to pracy, cierpliwości i stałego pogłębiania wiedzy.

TO TEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

ABC papugi falistej

Jak wygląda rejestracja papugi?

Żywienie papug, czyli nie tylko ziarno

Choroby u papug. Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Choroby u papug. Czy stres może powodować negatywne skutki zdrowotne?

Share on Facebook

Tweet