Niezwykłe papuzie zmysły
Czas czytania: 9 min
NIESAMOWITY WZROK PAPUG
Ptaki są bardzo wizualnymi zwierzętami o unikalnych cechach i przystosowaniach, które pozwalają im latać. Ich oczy mogą szybko zmieniać ostrość za pomocą aktywnego procesu zwanego akomodacją. Papugi mają wyjątkowo rozwinięty zmysł wzroku. Ich oczy są duże w stosunku do wielkości głowy, co pozwala na szerokie pole widzenia. Siatkówka oka papug jest bogata w czopki, które są odpowiedzialne za widzenie barwne. W rzeczywistości, papugi mają cztery typy czopków, co pozwala im na widzenie w spektrum ultrafioletowym, niedostępnym dla ludzkiego oka. Papugi są tetrachromatyczne, co oznacza, że widzą cztery podstawowe kolory: czerwony, zielony, niebieski i ultrafioletowy. Dzięki temu mogą dostrzegać subtelne różnice w kolorach, które są niewidoczne dla ludzi. To zdolność ma kluczowe znaczenie dla ich przetrwania, pozwalając na rozpoznawanie dojrzałych owoców, identyfikację partnerów oraz ocenę zdrowia innych osobników.
Zdjęcie 2. Niezwykłe papuzie oczy są w stanie widzieć dużo więcej kolorów niż nasze ludzkie oko!
Papugi mają doskonałe widzenie przestrzenne, co jest wynikiem umieszczenia oczu po bokach głowy. Dzięki temu mogą widzieć niemal dookoła siebie bez konieczności obracania głowy. Widzenie stereoskopowe pozwala im na precyzyjne ocenianie odległości, co jest niezbędne podczas lotu i manewrowania w gęstych koronach drzew. Papugi mają oczy skierowane po bokach głowy, dzięki czemu mogą obserwować spore połacie terenu. Jednak wraz ze wzrostem pola widzenia zmniejsza się widzenie obuoczne.
W widzeniu obuocznym oba oczy skupiają się na tym samym obiekcie, a ruch gałek ocznych jest skoordynowany. Widzenie jednooczne występuje, gdy tylko jedno oko jest skupione na jednym obiekcie w danym momencie. Ten rodzaj widzenia jest normą dla naszych papug. Z pewnością nie raz zauważył*ś, że papugi pochylają głowę i patrzą jednym okiem na nowy przedmiot, pokarm czy zabawkę, którą im prezentujemy.
Zdjęcie 3. Papugi przechylają głowę, by się czemuś przyjrzeć bliżej.
PAPUZI ZMYSŁ SŁUCHU
Większość ptaków ma uszy umieszczone nieco z tyłu i tuż poniżej poziomu oka. Otwór ucha jest zakryty przez wyspecjalizowane pióra zwane osłonami uszu. Pióra te mają teksturę różniącą się od innych piór na głowie, są delikatniejsze, bardziej rozpiechrzłe. W momencie w którym odsuniesz delikatnie pióra, zobaczysz ucho zewnętrzne papugi – ucho to nie posiada małżowiny usznej tak jak u nas, stąd też często opiekun jest w szoku, kiedy spostrzega dziurę w głowie swojej papugi.
Zdjęcie 4. U pion niebieskogłowych, ucho zaznaczone jest czarnymi piórami.
Papugi posiadają dobrze rozwinięty zmysł słuchu, który jest kluczowy dla ich komunikacji. Ich ucho zewnętrzne kryje się pod piórami, co chroni je przed kurzem i uszkodzeniami. Ucho wewnętrzne zawiera strukturę zwaną bębenkiem, która przetwarza dźwięki na sygnały elektryczne przesyłane do mózgu. Papugi wykorzystują swój zmysł słuchu do skomplikowanych systemów komunikacji. Wydają różnorodne dźwięki, takie jak gwizdy, skrzeczenia i piski, które służą do przekazywania informacji o zagrożeniach, lokalizacji pożywienia, a także do nawiązywania i utrzymywania relacji społecznych. Umiejętność naśladowania ludzkiej mowy jest szczególnie rozwinięta u gatunków takich jak żako, co czyni je popularnymi zwierzętami domowymi.
Zdjęcie 5. Ciekawostką jest fakt, że słuch papug może się regenerować, dzięki swoistym komórkom w nabłonku ucha.
WĘCH I SMAK U PAPUG
Zmysł węchu u papug był przez długi czas niedoceniany, jednak badania wykazały, że jest on znacznie bardziej rozwinięty, niż wcześniej sądzono. Papugi posiadają narząd węchowy zlokalizowany w górnej części dzioba, zwany jamą nosową. W jamie nosowej znajdują się receptory węchowe, które są odpowiedzialne za wykrywanie zapachów. Włókna nerwowe receptorów węchowych odchodzą od nabłonka węchowego do obszaru wewnątrz mózgu, zwanego opuszką węchową, która u papug jest stosunkowo mała w porównaniu do innych gatunków ptaków. Co ciekawe, rzędy ptaków o stosunkowo małych opuszkach węchowych charakteryzują się dużą zdolnością węchową. Niestety wciąż mało jest badań mówiących o tym, jak węch wpływa na znajdowanie pokarmu przez papugi i jakie ma znaczenie dla przeżycia w naturze.
Zdjęcie 6. i 7. Niektóre gatunki papug mają nozdrza widoczne (np. ary, amazonki, żako, konury), inne mają je bardziej ukryte (barwnice). Na zdjęciu ara i samica barwnicy.
Kubki smakowe w większości przypadków znajdują się na nasadzie języka badanych gatunków ptaków, u papug kubki smakowe znajdują się wzdłuż otworu choanalnego jamy dziobowej i gardła. W porównaniu do ssaków, ptaki mają słaby zmysł smaku; podczas gdy ludzie mają około 9 000 kubków smakowych, szacuje się, że papugi mają ich od 300 do 400. Jednak w porównaniu z innymi ptakami, papugi mają całkiem sporo kubków smakowych. Taki kurczak zawiera ich 250-350, zaś gołąb zaledwie 37-75. Badania potwierdziły, że pomimo niewielkiej ilości kubków smakowych, papugi preferują pokarmy, które im smakują.
Szczególną uwagę zwraca język lorys i dam. Język tych papug jest niezwykle specjalistyczny i dostosowany do zbierania nektaru, pyłku i zjadania miękkich owoców. Na końcu języka lorys znajdują się struktury przypominające małe szczoteczki, zwane papillae. Te szczoteczkowate wyrostki są idealne do zbierania pyłku i nektaru z kwiatów. Papugi te często jedzą też miękkie owoce, które łatwo można rozgnieść i wyssać przy użyciu ich specjalistycznych języków. Szczególną uwagę zwraca fakt, że jeśli szczoteczka na języku tych papug zostanie uszkodzona, np. przez podawanie ziarna, nigdy już się nie zregeneruje. Dlatego ważne jest, by opiekunowie lorys i dam byli świadomi jakie zagrożenia niesie ze sobą podawanie ziaren tym papugom.
Zdjęcie 8. Język lorys zakończony jest specyficzną szczoteczką, która zbiera pyłek i nektar z kwiatów.
PAPUZI ZMYSŁ DOTYKU
Zmysł dotyku u papug jest bardzo wrażliwy, szczególnie w obszarach takich jak dziob, język i stopy. Skóra papug zawiera liczne mechanoreceptory, które są odpowiedzialne za wykrywanie dotyku, ciśnienia i wibracji. Dziob papug jest szczególnie czuły dzięki obecności wielu receptorów dotykowych. Papugi używają swojego zmysłu dotyku do manipulowania obiektami, badania otoczenia i zdobywania pożywienia. Dzięki czułości dzioba mogą precyzyjnie manipulować małymi przedmiotami, otwierać orzechy i zbierać nasiona. Stopy papug są również bardzo zręczne i używane do chwytania i trzymania przedmiotów, co pozwala im na wykonywanie skomplikowanych czynności.
Zmysł dotyku odgrywa również ważną rolę w relacjach społecznych papug. Często widuje się papugi, które wzajemnie pielęgnują swoje pióra (tzw. allopreening), co wzmacnia więzi społeczne i pomaga w utrzymaniu higieny. Dotyk jest także używany podczas interakcji z opiekunami, co może budować zaufanie i wzmacniać więź między papugą a człowiekiem.
Zdjęcie 9. Dziób papugi nie jest strukturą martwą. Jest czującym tworem i ma ogromne znaczenie nie tylko w zdobywaniu pokarmu, ale też utrzymania relacji społecznych.
Papugi posiadają niezwykle rozwinięte zmysły, które umożliwiają im przetrwanie w różnorodnych środowiskach i prowadzenie skomplikowanych interakcji społecznych. Ich zdolność do widzenia w spektrum ultrafioletowym, doskonały słuch i precyzyjny dotyk czynią je wyjątkowymi stworzeniami w świecie ptaków. Zrozumienie tych zmysłów jest kluczowe dla właściwej opieki i treningu papug, co pozwala na zapewnienie im odpowiednich warunków życia oraz budowanie silnych więzi z opiekunami.
TO TEŻ MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ
Jak zapewnić papudze rozrywkę?
Władza papug nad własnym życiem
Jak urozmaicić papuzie środowisko?
Żywienie papug, czyli nie tylko ziarno
Jak rozpoznać dobrą hodowlę papug?
Czy papuga to dobre zwierzę na prezent?
PBFD, czyli śmiertelna choroba wirusowa papug
10 sposobów jak zapewnić papugom szczęśliwe życie
Dlaczego papugi dziobią? Analiza przyczyn dziobania i agresji u papug
Jak zadbać o dobrostan papugi? Rozmowa z zoopsycholożką i biolożką Adą Włoch (podcast, zdjęcia)
Wybrane dla Ciebie
O szczeniakach spod klosza – błędy w socjalizacji
Socjalizacja szczeniąt to kluczowy etap w rozwoju pupila, który ma znaczący wpływ na ich przyszłe zachowanie i zdolność adaptacji do różnych sytuacji.
czytaj
Ochrona łabędzi i ptaków wodnych w okresie zimowym
Temat pomocy ptakom wodnym powraca każdej zimy. Wraz ze spadkiem temperatur i zamarzaniem zbiorników wodnych, wiele z tych ptaków znajduje się w niekorzystnej sytuacji i potrzebuje ludzkiej opieki. Dzięki temu artykułowi dowiesz się, jak odpowiedzialnie pomagać ptakom wodnym podczas zimnych miesięcy.
czytaj
Opieka nad kocim seniorem. Na co warto zwrócić uwagę?
Dużo słyszy się o odpowiedzialnej opiece nad kociętami, które zapraszamy pod swój dach. A na co powinniśmy zwracać uwagę, mieszkając z kocim seniorem?
czytaj
Jak wytłumaczyć dziecku śmierć pupila?
Zapraszając pupila do naszej rodziny, nieuchronnie czeka nas moment, w którym będziemy musieli się z nim pożegnać. Śmierć bliskiego zwierzęcia jest porównywalnie bolesna do utraty ludzkiego przyjaciela. Jak więc ułatwić dziecku zmierzenie się z tym trudnym zadaniem, kiedy sami cierpimy?
czytaj
