Zwierzęta a medycyna – jak zwierzęta pomagają w leczeniu ludzi?
Czas czytania: 5 min
DEFINICJE ZOOTERAPII
Mianem zooterapii (lub inaczej: animaloterapii) określa się metodę wzmacniania leczenia albo rehabilitacji poprzez budowanie więzi człowieka ze zwierzęciem. Zasadność tego rodzaju wsparcia klasycznej medycyny opiera się na przekonaniu, że bliski kontakt z konkretnymi gatunkami przynosi szereg korzyści nie tylko prozdrowotnych. Na tym jednak nie koniec dobrych wiadomości, gdyż możemy również odnieść korzyści społeczne i psychologiczne. Wśród działań z zakresu zooterapii wyróżnia się zadania, ukierunkowane na efekt leczniczy, zajęcia wspomagające motywację pacjentów oraz bloki edukacyjne z udziałem zwierząt.
PIES NA RATUNEK
Jednymi z najpopularniejszych zwierzęcych przedstawicieli, wspierających procesy lecznicze ludzi, są oczywiście psy. Już w IX wieku wykorzystywano ich obecność podczas zajęć z niepełnosprawnymi. W Polsce pierwsze podobne praktyki zostały zorganizowane pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku i dotyczyły wsparcia osób niewidomych.
Dogoterapia opiera się na kontakcie z przeszkolonym czworonogiem i ma na celu przede wszystkim zwiększenie motywacji do pracy z psychoterapeutą lub rehabilitantem. Psia obecność bywa bardzo często wykorzystywana w pracy z dziećmi. Udowodniono, że z jej pomocą można przełamywać strach, stymulować zmysły, rozwijać myślenie przyczynowo-skutkowe i ćwiczyć koncentrację. Po wprowadzeniu dogoterapii u małych pacjentów z Zespołem Downa, zaobserwowano zwiększenie samodzielności i uspołecznienia. W terapii osób starszych, obecność psa zmniejszała poczucie samotności oraz poprawiała ich samoocenę, stymulując jednocześnie funkcje poznawcze.
Nie sposób zapomnieć również o ogromnym udziale psich przewodników w zwiększeniu komfortu życia osób niewidomych, dla których stają się dosłownie „oknem na świat”, umożliwiając łatwiejsze funkcjonowanie w społeczeństwie.
GALOPUJĄCE WSPARCIE
Hipoterapia obejmuje szereg zajęć przeprowadzanych z udziałem koni i dotyczy przede wszystkim rehabilitacji psychoruchowej. Najczęściej wykorzystuje się ją w leczeniu dzieci i młodzieży. Do pacjentów czerpiących największe korzyści z kontaktu z łagodnymi olbrzymami należą dzieci w spektrum autyzmu, u których w trakcie terapii stwierdzano wzrost łatwości w wyrażaniu uczuć i w komunikacji. Hipoterapia sprawdza się także w przypadku osób o nieprawidłowym wzorcu chodzenia i z rozmaitymi schorzeniami ortopedycznymi. Dlaczego tak się dzieje? Podczas jazdy konnej automatycznie mobilizowane do pracy są mięśnie głębokie brzucha oraz przykręgosłupowe.
Na budowaniu więzi z wierzchowcami skorzystają też pacjenci po amputacjach, cierpiący na nerwicę czy obciążeni niepełnosprawnością intelektualną. Na szczególną uwagę zasługuje budowana dzięki praktyce orientacja w przestrzeni, korekcja postawy, zmniejszenie spastyczności mięśni i poprawa równowagi. Dzięki specjalnie skonstruowanym pasom, pacjenci przylegają bezpośrednio do ciała konia i dokładnie wyczuwają jego ruchy, co koi nerwy i minimalizuje stres.
MRUCZĄCY TERAPEUTA
Felinoterapia, czyli wspomaganie leczenia poprzez kontakt z kotem, jest stosowana w Polsce dopiero od roku 2005. Najbardziej poleca się ją osobom starszym i samotnym, a także narażonym na silny, długotrwały stres. Przyjmuje się, że obecność „mruczącego lekarza” odwraca uwagę od bólu, niweluje napięcie i poprawia nastrój. W przypadku pracy z dziećmi, efekty obejmują wzrost poziomu ich otwartości, empatii i cierpliwości. Udowodniono, że samo noszenie kota na rękach wpływa kojąco na dolegliwości reumatyczne. Z kolei przy regularnym kontakcie ze zwierzęciem ryzyko chorób układu krążenia spada o 3%.
NIEZWYKLI POMOCNICY
Zooterapia rozwija się prężnie z każdym rokiem, również dzięki zwiększaniu wiedzy na temat różnorodnych gatunków. Do nietypowych przedstawicieli z grona zwierzęcych terapeutów należą delfiny, osły, alpaki czy świnki morskie. Kontakt z tymi oryginalnymi przedstawicielami świata fauny ma rzekomo łagodzić stany depresyjne, poprawiać nastrój i zwiększać opiekuńczość pacjenta. Warto jednak podkreślić, że badania nad wpływem obecności wymienionych gatunków na samopoczucie człowieka są cały czas w toku, podobnie jak opracowanie najlepszych metod współpracy pod kątem dobrostanu tych zwierząt.
PODSUMOWANIE
Zooterapia zyskuje coraz większą popularność. Z czasem przedstawia się coraz więcej dowodów na jej pozytywny wpływ na ludzkie zdrowie, zarówno fizyczne jak i psychiczne. Kontakt z przeszkolonymi końmi, psami czy kotami pozwala na redukcję stresu i rozwój komunikatywności u małych pacjentów, obciążonych schorzeniami i zaburzeniami różnego rodzaju. Nie należy jednak zapominać o tym, że sama w sobie animaloterapia nie stanowi metody leczenia. Niemniej, jako wsparcie prowadzonej psychoterapii i rehabilitacji, może przynieść zaskakująco dobre efekty.
TO TEŻ MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ
Pies lekiem na choroby u ludzi?
Terapeutyczny wpływ zwierząt na dzieci
Które rasy psów są najlepsze do dogoterapii?
Na czym polega dogoterapia? (podcast, zdjęcia)
Dogoterapia, czy każdy pies może zostać terapeutą?
Pies, kot oraz żadne inne zwierzę nie jest lekiem na depresję
Wybrane dla Ciebie
Długość życia królika
Średnia długość życia królika wynosi około 8-12 lat, jednak wiele królików dożywa starszego wieku przy odpowiedniej opiece.
czytaj
Domowe sposoby na zajęcie kota – zabawki i gry DIY
Kot, mimo że domowy, to drapieżnik, który potrzebuje znacznej ilości bodźców. Gdy kot będzie się nudzić, prędzej czy później zacznie rozrabiać. Ze stołów lecą wazony, szafki same się otwierają, a kapcie wynoszą pod łóżko.
czytaj
Dlaczego pies liże człowieka?
Kto ma psa, ten wie, że psia miłość czasem bywa…obśliniona. Niektórzy to lubią, inni raczej niespecjalnie. Jak to jest z tym lizaniem? Czemu nasze psiaki tak bardzo uwielbiają to robić?
czytaj
Czy warto mieć więcej niż jednego królika?
Tak, zdecydowanie warto mieć więcej niż jednego królika, ponieważ króliki są zwierzętami stadnymi i najlepiej czują się w towarzystwie innych królików. W naturze żyją w grupach, co daje im poczucie bezpieczeństwa i pozwala na naturalne zachowania społeczne, takie jak wzajemna pielęgnacja, zabawa czy przytulanie się.
czytaj
